CPPS, czyli przewlekły zespół bólowy miednicy

Przewlekły zespół bólowy miednicy stanowi poważny problem dla wielu pacjentów, tym bardziej że leczenie tej dolegliwości często jest trudne, długotrwałe i nie zawsze skuteczne. Bez wątpienia konieczne jest podejście multidyscyplinarne, obejmujące poza farmakoterapią także postępowanie fizjoterapeutyczne i psychologiczne.

W wytycznych EAU dotyczących przewlekłego bólu miednicy z 2010 roku możemy przeczytać: "Przewlekły (zwany również uporczywym) ból jest związany ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym, które mogą utrzymywać odczuwanie bólu przy braku ostrego urazu. Zmiany te mogą również zwiększać percepcję, tak że bodźce niebolesne są postrzegane jako bolesne (allodynia), a bodźce bolesne są postrzegane jako bardziej bolesne niż oczekiwano (hiperalgezja). Mięśnie ośrodkowych partii ciała (np. mięśnie miednicy) mogą wykazywać przeczulicę bólową z obecnością wielu punktów spustowych. Inne narządy również mogą stać się wrażliwe (np. macica z dyspareunią i bolesnym miesiączkowaniem lub jelito z objawami nadwrażliwości jelita ^grubego)"1.

Wśród przewlekłych zespołów bólowych miednicy wyróżnia się wiele form, których klasyfikacja najczęściej opiera się na lokalizacji dolegliwości bólowych. Zgodnie z takim podziałem u mężczyzn wyróżnia się m.in. przewlekły zespół bólowy pęcherza, cewki moczowej, gruczołu krokowego, moszny, jąder i penisa. U kobiet diagnozuje się przewlekłe bóle związane z endometriozą, bóle pochwy i sromu. U obydwu płci mogą występować bóle okolicy odbytu.

Częstą przyczyną zespołów bólowych miednicy są przebyte stany zapalne, endometrioza, szczeliny odbytu, urazy poporodowe itd. W wielu przypadkach ustalenie etiologii jest niemożliwe, a wykonane badania wykluczają występowanie poważnej patologii organicznej.

W takiej sytuacji – zgodnie z przytoczoną powyżej definicją – należy wziąć pod uwagę występowanie uwrażliwienia ośrodkowego układu nerwowego. Leczenie tego rodzaju dolegliwości nie jest łatwe. Musi ono obejmować zarówno ośrodkowy układ nerwowy, usuwać lokalne pola zaburzeń będące źródłem ciągłego bodźcowania, jak i prowadzić do reedukacji funkcji obszaru miednicy.

Część z wymienionych celów można osiągnąć jedynie za pomocą fizjoterapii. Poniżej zgromadziliśmy informacje dotyczące skuteczności różnych form fizjoterapii w wybranych zespołach bólowych miednicy, takich jak bóle gruczołu krokowego (przewlekłe niebakteryjne zapalenie gruczołu krokowego), proctalgia (bóle odbytu), dyspareunia (bóle pochwy podczas stosunków) oraz wulwodynia (bóle sromu).