Kinestezjotaping

Kinesiotaping ma niezwykle szerokie zastosowanie. Jest uniwersalną techniką fizjote­rapeutyczną, którą stosuje się nie tylko w medycynie sportowej, czy w powstałych kontuzjach i prze­ciążeniach. Kinesiotaping często pomaga w leczeniu bólu o podłożu zapalnym oraz zwyrodnieniowym. Taśmy kinezjologiczne zakłada się u pacjentów, którzy skarżą się na ból kręgosłupa w odcinku szyjnym i piersiowym, a także lędźwiowo - krzyżowym. Kinesiotaping sprawdza się również jako wsparcie w niesta­bilności stawów oraz w zespołach przeciążeniowych wśród których wyróżniamy „kolano skoczka, kolano biegacza oraz łokieć tenisisty”. Taśmy kinezjologiczne znajdują również zastosowanie u osób po operacji. Można nimi okleić blizny, co pozwala na poprawę ich gojenia. Wykorzystuje się je także na obrzęki po operacjach oraz w przypadku występowania znacznych krwiaków. 

Należy pamiętać, że plastro­wanie dynamiczne nie jest terapią właściwą. Jest to technika wspo­magająca proces leczenia, bądź jest wsparciem zakończenia terapii w celu podtrzymania jej efektu aż do kolejnej wizyty. 

Historia kinesiotapingu 

Kinesiotaping, opracowany przez Dr Kenzo Kase w latach 70. ubiegłego stulecia, opiera się na zastosowaniu elastycznej taśmy (plastra dyna­micznego), optymalnie spełniającej zasady kinezjologii – nauki zajmują­cej się ruchem ciała człowieka. Pla­ster dynamiczny najczęściej widzimy na ciałach sportowców, ale jego zastosowania nie ograniczają się do medycyny sportowej. Wydarzeniem przełomowym w popularyzacji kine­siotapingu była olimpiada w Pekinie, w roku 2008, gdy startującym spor­towcom przekazano 50 000 rolek taśmy. Pozytywne opinie olimpijczy­ków i masowy przekaz telewizyjny gwałtownie zwiększyły zaintereso­wanie tą metodą. Podobny zabieg marketingowy powtórzony na kolej­nej olimpiadzie w Londynie, w roku 2012, umocnił renomę KT. Widok wybitnych sportowców, najczęściej tenisistów, oklejonych taśmami jest najlepszą reklamą kinesiotapingu, stosowanego obecnie w szerokim zakresie przypadków, wykraczają­cym poza medycynę sportową. 

Plastry do kinesiotapingu 

W KT stosuje się specjalne taśmy o grubości bardzo zbliżonej do parametrów ludzkiej skóry (od 0,5-4 mm). Plastry wykonane są głównie z bawełny z dodatkiem elastomeru poliuretanowego. Posia­dają hipoalergiczne właściwości i nie zaburzają nawilżenia skóry. Taśmy są trwałe – utrzymują się ok. 5 dni, a klej akrylowy, którym są pokryte, zapew­nia wysoką przyczepność i rzadko powoduje podrażnienia skóry. 

Nie tylko ich grubość, ale rów­nież ciężar właściwy i rozciągliwość w zakresie 130 – 140% są zbliżone do parametrów ludzkiej skóry. Nie są nasycone jakimkolwiek lekiem. 

Są produkowane w różnych kolorach, ale kolor taśmy nie ma żadnego wpływu na jej działanie. Wybierając więc kolor należy kiero­wać się jedynie własnym gustem, ponieważ taśma prawdopodob­nie będzie zauważalna na naszym ciele. Kwestią dużo istotniejszą jest gramatura i rodzaj materiału taśmy. Najistotniejszym zaś jest prawi­dłowe przyklejenie taśmy, ponieważ od tego zależy efekt jej działania. 

Kinesiotaping - zabiegi 

Wbrew pozorom, naklejanie plastrów KT nie jest prostą czynnością. Tylko przeszkolony fizjoterapeuta jest w stanie prawidłowo ocenić para­metry zabiegu i stosowania plastrów, przed podjęciem decyzji o sposobie ich użycia, trzeba ocenić siłę mię­śniową, zakres ruchomości stawów, reakcję na przesunięcie powięzi w różnych kierunkach, a niekiedy również trzeba wykonać badania neurologiczne. Trzeba dobrać szero­kość i długość taśmy oraz kierunek i sposób jej przyklejenia. Na przykład przy plastrowaniu osłabionych mięśni opasuje się je podążając od przy­czepu początkowego do końcowego. Na uszkodzone mięśnie stosuje się taśmą nierozciągniętą, natomiast przy uszkodzeniu stawów i wiązadeł taśma powinna być rozciągnięta, gdyż to zabezpiecza właściwą korekcję. Plastry aplikuje się na skórę po jej wcześniejszym przygotowa­niu. Konieczne jest odtłuszczenie skóry, ponieważ jedynie sucha skóra zapewnia prawidłowe przywieranie plastra. Zaleca się również, by miej­sce, gdzie nakładany będzie plaster, było ogolone minimum 24 godziny przed wykonaniem kinesiotapingu. Następnie należy przygotować plaster – poprzez jego dokładne odmierzenie i zaokrąglenie końcó­wek. Podczas nakładania plastra nie należy dotykać jego powierzchni. Zaaplikowaną taśmę należy potrzeć w celu zaktywizowania. 

W ciągu pierwszych 30 minut od zaaplikowania plastra należy unikać kontaktu z wodą i wstrzymać się od aktywności fizycznej. Eksperci zalecają również delikatne osuszanie taśm ręcznikiem po kąpieli, unikanie wszelkich nośników ciepła w miej­scu zaaplikowanego plastra (np. zabiegi elektroterapii oraz lampy z podczerwienią), a także niesto­sowanie spreju klejącego w trakcie aplikacji taśmy. 

Plaster usuwany jest za pomocą olejków, które usuwają resztki kleju. Olejki nakłada się bezpośrednio na plaster, by został całkowicie zwilżony, a następnie odczekuje się 5 minut. Plaster usuwany jest następnie pod strumieniem ciepłej wody, a taśmę ściąga się dystalnie od miejsca aplikacji. Szczególne warunki są wymagane przy wspo­maganiu taśmą KT leczenia blizn. 

Kinesiotaping w leczeniu blizn 

Kinesiotaping (KT) jako terapia uzupełniająca w leczeniu blizn korzystnie wpływa na zmniej­szenie napięcia na powierzchni skóry, a także minimalizuje ryzyko powstania nieestetycznej blizny. 

Nieestetyczne blizny, tworzące się na ciele po urazach, szczególnie po oparzeniach, mogą negatywnie wpły­wać na jakość życia pacjentów. Blizny mogą być grube, czerwone i wypukłe, ograniczające ruchomość, a w pro­cesie gojenia wzdłuż blizny i pod jej powierzchnią występuje ciągłe napię­cie na skórze. W niektórych przypad­kach proces przebudowy blizny może trwać nawet do 2 lat po urazie. 

Taśmy KT mogą wspierać pra­widłowe kształtowanie się blizny, zwiększać ruchomość i niwelować dolegliwości bólowe. 
Taśmy oddziałują bezpośrednio na tkankę łączną, która tworzy blizny. Tkanka ta jest nierozciągliwa i zazwyczaj wiąże się ze sobą w spo­sób nieuporządkowany, dlatego bliznom bardzo często towarzyszy uczucie ciągnięcia, ogranicze­nia ruchomości oraz ból. Plastry stopniowo rozrywają włókna tkanki łącznej i przebudowują ją w taki sposób, by nie ograniczała ruchomości.

Kinesiotaping wspiera także goje­nie blizn pooperacyjnych. Metoda ta pozwala kobietom po cesarskim cięciu na szybszy powrót do zdrowia, a ponadto zmniejsza ryzyko wystą­pienia powikłań pooperacyjnych związanych z tkanką łączną oraz mięśniową.
KT zaleca się po całkowitym zasklepieniu się blizny, czyli około 2-3 tygodnie od momentu szy­cia. Taśmę aplikuje się skośnie do przebiegu powstałej blizny. Naciąg plastra w centralnej części wynosi około 25-50 proc. W przy­padku świeżych blizn (ale również zasklepionych) stosuje się aplikację limfatyczną.

Przeciwwskazania do stosowania kinesiotapingu

Przed wykonaniem plastrowa­nia należy przeprowadzić badania (neurologiczno-ortopedyczne), ocenić skórę pod względem wizual­nym i przeprowadzić wywiad w celu wykluczenia wystąpienia ewentual­nych skutków ubocznych.

Przeciwwskazaniami do wykona­nia kinesiotapingu są m.in.: otwarte, niezaopatrzone lub trudno gojące się rany, podrażnienia skóry, uczulenia na klej, którym pokryte są taśmy, terapia kortyzonem trwająca długi czas, złamania nieleczone chirur­gicznie, przewlekła niewydolność żylna, nerkowy oraz sercowy obrzęk limfatyczny, schorzenia skóry (np. łuszczyca).
Kinesiotaping, jak każda metoda terapeutyczna, może również wiązać się z powikłaniami. Głównymi skut­kami ubocznymi terapii są skórne reakcje uczuleniowe n plaster, podrażnienia skórne, pęcherze napięciowe.

Skuteczność kinesiotapingu

W Wikipedii (ang.) można przeczy­tać, że „żaden przekonujący dowód naukowy nie wskazuje, że takie pro­dukty (KT) zapewniają jakąkolwiek możliwą do udowodnienia korzyść przekraczającą placebo, przy czym niektórzy deklarują, że jest to lecze­nie pseudonaukowe”. Jednak publi­kacje, które są cytowane w Wikipedii nie pozwalają na wyciąganie takich wniosków. Są to badania wyrywkowe z niejednoznacznymi wynikami i wątpliwymi tezami. Na przykład badano skuteczność plastrowania dynamicznego jako samodzielnej metody terapeutycznej, podczas gdy kinesiotaping nie pretenduje do takiej roli, nie jest terapią właściwą, tylko techniką wspomagającą leczenie. Inny przykład to badanie wpływy koloru taśm na wyniki tera­pii.

Stawianie tezy, że kolor miałby jakieś znaczenie i dowodzenie, że ta teza się nie potwierdza, to właśnie jest pseudonauka. Przecież z góry wiadomo, że kolor nie ma znacze­nia. Można się zgodzić, że kinesiota­ping, tak samo jak np. akupunktura, nie należy do arsenału medycyny akademickiej, czyli może być przy­pisany do medycyny holistycznej, czy alternatywnej. Jednak w ostat­nich latach kryteria kwalifikowania metod terapeutycznych do tzw. medycyny opartej na dowodach (EBM – Evidence Based Medicine) są coraz mniej restrykcyjne. Uznaje się już nie tylko dowody staty­styczne, ale również w niektórych przypadkach wystarczają dowody obserwacyjne. Wszyscy oglądamy zmagania sportowców, jakże często oplastrowanych. Nie robi­liby tego, gdyby plastry nie dawały żadnego pożytku. To poważny dowód obserwacyjny skuteczności kinesiotapingu.