Wpływ ozonoterapii i ćwiczeń aerobowych na owrzodzenie cukrzycowe

Wstęp

Cukrzycowe owrzodzenia stóp to częsty problem zdrowotny. Szacuje się, że dotyka on 15% wszystkich cukrzyków. Niemal 85% wszystkich amputacji dokonuje się w wyniku takich owrzodzeń. Podobnie jak inne postacie choroby dużych naczyń, choroba naczyń obwodowych u chorych na cukrzycę występuje częściej niż w ogólnej populacji. Rozróżniamy dwa typy stopy cukrzycowej: stopę neuropatyczną, gdzie dominuje neuropatia, i stopę neuro-niedokrwienną, gdzie głównym czynnikiem jest choroba okluzyjna naczyń. Umiejscowienie choroby naczyń w kończynach dolnych u osób z cukrzycą wiąże się z częstszym zajęciem naczyń poniżej kolana. Dlatego choroba naczyń obwodowych u cukrzyków często nie daje objawów i może wystąpić w postaci niedokrwiennego owrzodzenia stopy bez wcześniejszego chromania.

Historia przypadku

Przypadek dotyczy 65-letniej kobiety chorującej na cukrzycę od 10 lat, u której na prawej stopie wystąpiło niegojące się owrzodzenie w okolicy głowy pierwszej kości śródstopia.

Pacjentka początkowo zauważyła niewielką ranę na podeszwie prawej stopy. Natychmiast zwróciła się do lekarza po pomoc. Przez siedem miesięcy leczono ją przy pomocy regularnie zmienianych opatrunków oraz leków. Mimo to rana nie goiła się i z czasem powiększyła swój rozmiar. Z tego powodu pacjentkę przyjęto do naszego szpitala, gdzie przeprowadzono niezbędne badania. Następnie oddział fizjoterapii objął ją obserwacją i kontrolą podczas leczenia rany.

Badanie

Rana była blada, zainfekowana, o nieregularnych brzegach, rozciągała się 5 cm proksymalnie od głowy pierwszej kości śródstopia i miała szerokość 2 cm. Rana miała stopień 2 w klasyfikacji zespołu stopy cukrzycowej według Wagnera (owrzodzenie głębokie, penetrujące do ścięgien i mięśni, ale bez zajęcia kości i bez ropnia).

Przeprowadzono obrysowanie obwodu rany i wykonano jej zdjęcie. Wskaźnik kostkowo-ramienny (Ankle Brachial Index) wynosił 0,8 (norma mieści się w zakresie 0,9-1,2 – przyp. red.). Stwierdzono zmiany troficzne, między innymi nieprawidłowy wzrost paznokcia, zmniejszenie owłosienia nogi i suchość skóry. W badaniu palpacyjnym ciepłota stopy była obniżona w porównaniu z proksymalną częścią kończyny dolnej.

Czucie pozostało zachowane, ale pacjentka zgłaszała parestezję w obu stopach. Przy chodzeniu korzystała z chodzika, by – ze względu na ból w miejscu rany – nie obciążać prawej strony.

W celu przezwyciężenia bólu i ułatwienia chodzenia zalecono odpowiednie obuwie z wkładką łatwo dostosowującą się do rozmiaru i kształtu owrzodzenia. Przeprowadzono 12-minutowy test tolerancji ćwiczeniowej w tym obuwiu. Pacjentka przerwała ćwiczenia po 8 minutach z powodu zmęczenia.