Charakterystyka kliniczna 100 pacjentów z zaburzeniami ze spektrum hipermobilności i innymi dolegliwościami stawu barkowego

Behnam Liaghat, Søren T. Skou, Jens Sondergaard, Eleanor Boyle, Karen Søgaard, Birgit Juul-Kristensen

Ortopedia

7 kwietnia 2023

Artykuł na: 38-48 minut

606

Tagi: staw barkowy

Celem badania była charakterystyka kliniczna 100 pacjentów z zaburzeniami ze spektrum hipermobilności (hypermobility spectrum disorders - HSD) i innymi dolegliwościami w obrębie stawu barkowego, z objawami o podłożu mechanicznym lub bez objawów oraz porównanie wybranych parametrów klinicznych między tymi grupami.

W czasie badania dokonano analizy oceny subiektywnej pacjentów dotyczącej bólu i funkcji barku, dyskomfortu w związku z pojawieniem się innych objawów w obrębie barku, zmęczenia, strachu przed wykonywaniem ruchu oraz ocena jakości życia, a także przeprowadzono analizę wybranych parametrów klinicznych, tj. siła obrotu ramienia, zakres ruchu, działanie układu proprioceptywnego. Objawy o podłożu mechanicznym zdefiniowano jako zgłaszaną przez pacjentów niestabilność lub podwichnięcie stawu barkowego, a także zwiotczenie w okolicy obręczy barkowej. Wyniki niniejszego badania pokazują, że większością pacjentów, zarówno z HSD i z dolegliwościami w stawie barkowym, zgłaszająca objawy o podłożu mechanicznym były osoby młodsze i poważniej dotknięte chorobą w porównaniu do osób bez takich objawów.

Wprowadzenie

Uogólniona hipermobilność stawów (generalized joint hypermobility - GJH) jest chorobą dziedziczną powodującą zwiększony zakres ruchu w stawach w porównaniu do normy. Częstość występowania GJH w populacji ogólnej sięga 57% w zależności od rasy, płci i kryteriów diagnostycznych.^1,2 W 2017 roku zdefiniowano klasyfikację HSD w celu diagnozowania osób z GJH, które doświadczają dolegliwości mięśniowo-szkieletowych, takich jak uporczywy ból stawów lub niestabilność spowodowana powtarzającymi się podwichnięciami.³ Oprócz dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego, pacjenci z HSD dodatkowo odczuwają przewlekły ból i zmęczenie, ograniczenia w wykonywaniu podstawowych czynności, niską jakość życia związaną ze zdrowiem i stres psychiczny.^4,5

Ból barku występuje u 4 z 5 pacjentów z HSD^1,6,7,8,9 i może być związany z występowaniem nieprawidłowości w różnych strukturach stawu barkowego, na przykład mięśniach i ścięgnach tworzących stożek rotatorów, wyrostku barkowym łopatki, więzadle kruczo-obojczykowym oraz torebkach stawowych lub w innych strukturach wewnątrzstawowych, bez jasno ustalonej przyczyny.¹⁰ Dodatkowo pacjenci z HSD często zgłaszają niestabilność lub podwichnięcia stawu barkowego (ramiennego) lub zwiotczenie w okolicy obręczy barkowej, które można uznać za objawy o podłożu mechanicznym.^6,11 Niestabilność barku związana jest z objawowym, obszernym przemieszczeniem głowy kości ramiennej względem dołu glenoidowego¹² - charakteryzuje się bólem, dyskomfortem i utratą funkcji.¹³ Wyróżnia się kilka rodzajów klasyfikacji niestabilności stawu ramiennego. Jednym z nich jest podział ze względu na kierunek przemieszczenia głowy kości ramiennej w stosunku do panewki (od jednokierunkowego do wielokierunkowego). Niestabilność stawu ramiennego klasyfikujemy także ze względu na etiologię (urazowe lub nieurazowe), stopień ciężkości (zmiany strukturalne lub niestrukturalne) i częstość występowania (pojedyncze zdarzenia do nawracających przemieszczeń).^12,14

Zmiana strukturalna (na przykład uszkodzenie obrąbka stawu ramiennego) jest uważana za główną przyczynę niestabilności stawu ramiennego^15,16,17,18, podczas gdy nieprawidłowa sekwencja aktywacji mięśni jest również często spotykana u pacjentów z tą dolegliwością,^19,20 nawet przy braku zmian strukturalnych.^13,20 Ponadto zdrowe osoby z hipermobilnością stawu ramiennego mogą również doświadczać objawów o podłożu mechanicznym.^21,22

Objawy o podłożu mechanicznym występujące w stawie ramiennym mogą występować mimowolnie podczas ruchów ramion w niektórych pozycjach, co często powoduje poważne ograniczenie czynnościowe, dyskomfort i ból, a czasami objawom tym towarzyszy dźwięk "trzaskania".¹³ U niektórych pacjentów z dolegliwościami w stawie ramiennym występuje niestabilność niezwiązana z ruchem, gdy ramię jest w pozycji neutralnej lub bliskiej neutralnemu.¹³

Ciągle jednak nie wiadomo, czy obecność objawów o podłożu mechanicznym występujących w stawie barkowym jest powszechną obserwacją kliniczną, czy też wiąże się z wyższym stopniem dysfunkcji barku, którą należy zająć się podczas oceny i leczenia bólu barku u pacjentów z HSD.

Dlatego celem tego badania było:

analiza historii medycznej pacjentów, a także analiza oceny subiektywnej dotyczącej bólu i funkcji barku, dyskomfortu z powodu występowania innych objawów w obrębie barku, zmęczenia, strachu przed wykonywaniem ruchu, ocena jakości życia i analiza parametrów klinicznych mierzonych w sposób obiektywny, tj. siła, zakres ruchu, działanie układu proprioceptywnego;
charakterystyka kliniczna osób z objawami o podłożu mechanicznym zgłaszanymi przez siebie i osób bez objawów (tj. niestabilność, podwichnięcie i/lub wiotczenie);
zbadanie, czy którakolwiek ze zgłaszanych przez siebie i/lub obiektywnie zmierzonych cech klinicznych różniła się między 2 grupami.

Projekt i uczestnicy badania

W badaniu tym wykorzystano dane z innego badania klinicznego przeprowadzonego na pacjentach z HSD i z uporczywymi dolegliwościami dotykającymi bark (badanie Shoulder- MOBILEX)²⁵.

Na początku niniejszego badania pacjenci zostali poproszeni drogą elektroniczną o wypełnienie kwestionariusza wstępnego zawierającego pięcioczęściowy zestaw pytań (5PQ) dotyczący samodzielnie zaobserwowanych objawów GJH²⁶ oraz pytania o to, czy i jakie inne dolegliwości pojawiają się w obrębie stawu barkowego.²⁷ Następnie główny badacz skontaktował się z pacjentami uznanymi za potencjalnie zakwalifikowanych (tj. 5PQ≥2 i mającymi dolegliwości barkowe, a 5PQ = 1 zostało zaakceptowane, jeśli pacjent dodatkowo zgłosił hipermobilność stawu ramiennego) do badania przesiewowego przy użyciu testów Beightona w celu ustalenia, czy pacjent spełnia kryteria klinicznej diagnozy HSD (lub zespołu Ehlersa-Danlosa typ hipermobilny).^3,28

Zakwalifikowano zarówno mężczyzn, jak i kobiety w wieku od 18 do 65 lat, którzy spełniali kryteria uogólnionego HSD28 lub HSD w przeszłości²⁶ ze współistniejącymi innymi dolegliwościami w obrębie barku oraz bólem w co najmniej jednym ramieniu istniejącym przez co najmniej 3 miesiące^3,28. Dodatkowo za kryterium kwalifikowalności uznano nawracające zwichnięcia lub niestabilność stawów bez zgłoszonej historii urazu, zdefiniowane jako (a) co najmniej trzy atraumatyczne zwichnięcia w tym samym ramieniu, (b) co najmniej dwa atraumatyczne zwichnięcia w dwóch różnych stawach (co najmniej jeden w ramieniu) występujące w różnym czasie i/lub (c) medyczne potwierdzenie niestabilności stawów w co najmniej dwóch stawach (co najmniej jeden w ramieniu).

Pacjenci byli wykluczani, jeśli nie byli w stanie zrozumieć języka duńskiego, przestrzegać protokołu badania, wyrazić świadomej zgody i jeśli spełniali którekolwiek z następujących kryteriów: potwierdzony klinicznie ból w odcinku szyjnym kręgosłupa; występowanie chorób reumatycznych, chorób tkanki łącznej (zespoły Marfansa, Sticklera lub Loeysa Dietza, EDS z wyjątkiem hEDS) i/lub chorób neurologicznych; ciąża lub poród w ciągu ostatniego roku lub planowane zajścia w ciążę w okresie badania (z powodu zwiększonego poziomu relaksyny); operacja barku w ciągu ostatniego roku; wstrzyknięcie steroidów w dotknięte ramię w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Charakterystyka kliniczna pacjentów na podstawie ich oceny subiektywnej

Podczas badania przesiewowego wszyscy pacjenci odpowiedzieli na następujące pytanie związane z obecnością objawów o podłożu mechanicznym: "Proszę wskazać, które dolegliwości w obrębie stawu barkowego doświadczasz (możesz odhaczyć więcej niż 1): (a) Ból, (b) Inne objawy (niestabilność, podwichnięcie i/lub wiotkość)." Pacjenci, którzy wybrali tylko "ból", zostali uznani za nie mających objawów o podłożu mechanicznym. Pacjenci, którzy odhaczyli "Inne objawy" z lub bez współistniejącego bólu, uznano za mających objawy o podłożu mechanicznym.

Funkcję stawu barkowego oceniano na podstawie wartości Wskaźnika Niestabilności Barku Western Ontario (Western Ontario Shoulder Instability Index - WOSI) opracowanego dla pacjentów z niestabilnością stawu barkowego.²⁹ WOSI zawiera 21 pytań, każde oznaczone w skali od 0-100, przy czym 0 oznacza najlepszy wynik (bez ograniczeń związanych z ramieniem), a 100 oznacza najgorszy wynik,³⁰ o łącznej wartości od 0 do 2100 punktów. Składa się z 4 kategorii: objawy fizyczne (10 pytań, 0-1000), sport/rekreacja/praca (4 pytania, 0-400), styl życia (4 pytania, 0-400) i emocje (3 pytania, 0-300).

Natężenie bólu barku mierzono za pomocą skali numerycznej oceny bólu (Numerical Rating Scale - NRS), z wynikami od 0-10 (10 = ekstremalny ból).³¹ Podobnie, dyskomfort spowodowany innymi objawami (takimi jak niestabilność, podwichnięcie stawu barkowego i/lub wiotkość w obrębie obręczy barkowej) mierzono od 0-10 (10 = skrajne dolegliwości).

Zmęczenie oceniano za pomocą wyników pochodzących z Kwestionariusza Oceny Samopoczucia (Checklist Individual Strength- CIS), z wynikami w zakresie od 8-56 (56 = najwyższy poziom zmęczenia).³² Wynik ≥35 jest uważany za bycie poważnie zmęczonym i wiąże się z większą liczbą problemów zdrowotnych i ograniczeń.³³

Aby ocenić ogólny stan zdrowia pacjentów, wykorzystano Kwestionariusz Oceny Funkcjonalnej Zdrowia (World Organization of National Colleges, Academies and Academic Associations of General Practitioners/ Family Physicians - WONKA). Dokonuje on oceny sprawności fizycznej, nastroju, codziennie wykonywanych czynności, uczestniczenie w działaniach społecznych, problemy zdrowotne i ogólny stan zdrowia. Kategorie są oceniane od 1 (dobry stan funkcjonalny) do 5 (najgorszy stan funkcjonalny), z łącznymi wynikami w zakresie od 6-30.^34,35

Strach przed ruchem oceniano za pomocą Skali Kinezjofobii Tampa-11 (Tampa Scale of Kinesiophobia-11 - TSK-11). Łączne wyniki wahają się od 11-44 (44 = najwyższy strach przed ruchem).³⁶ Chociaż przy użyciu skali TSK-11 nie istnieje wartość graniczna dla wysokiego i niskiego strachu przed ruchem, oryginalny punkt odcięcia TSK-17³⁷ może odpowiadać ≥24.

Jakość życia oceniano za pomocą Kwestionariusza EuroQol-5D-5L (European Quality of Life - 5 Dimensions- 5-Level Scale-EQ-5D-5L)³⁸ Wynik w tym przypadku waha się od -0,624 do 1 (1 = postrzegane zdrowie w najlepszym możliwym stanie; <0 = "gorsze niż śmierć").^38,39 EQ-5D zawiera wizualną skalę analogową, w której zdrowie pacjentów "w dniu dzisiejszym" jest oceniane od 0 (najgorsze) do 100 (najlepsze). U pacjentów z problemami z niestabilnością stawu barkowego, EQ-5D-5L wykazał zadowalające wyniki wskaźników psychometrycznych.^39,40

Parametry kliniczne mierzone w sposób obiektywny

Siłę izometrycznego obrotu barku oceniano, mierząc maksymalny, izometryczny skurcz podczas ruchu w płaszczyźnie łopatki (skapcja), rotację wewnętrzną i rotację zewnętrzną za pomocą ręcznego dynamometru.^41,42,a Aktywny i pasywny zakres ruchu barku w rotacji wewnętrznej i zewnętrznej z ramieniem odwiedzionym do kąta 90 stopni,^41,43 a także propriocepcję struktur stawu barkowego w kątach zgięcia barku (niski i średni zakres)^44,45 oceniano za pomocą goniometru cyfrowego HALO.^b W dalszej analizie brano pod uwagę wartość średniej z 3 pomiarów.

Wyniki

Z 279 zakwalifikowanych pacjentów, do badania włączono 100 (79% kobiet), z czego 67% zgłosiło objawy o podłożu mechanicznym w obrębie stawu barkowego (61 pacjentów odczuwających również ból i 6 pacjentów bez bólu). Pacjenci z objawami o podłożu mechanicznym byli młodsi (35,1 lat) od pacjentów bez objawów (43,3 lat). Dodatkowo osoby z objawami miały dłuższy czas trwania objawów (46 miesięcy vs 24 miesiące u osób bez objawów), a także większy odsetek zgłosił wcześniejsze zwichnięcie barku (25% vs 3% pacjentów bez objawów)) i "uczucie luźnego ramienia" (64% vs 15% pacjentów bez objawów). Ponadto większy odsetek pacjentów z objawami o podłożu mechanicznym otrzymał dodatkowe recepty na leki przeciwbólowe (22% vs 12% pacjentów bez objawów) lub i inne metody leczenia (zastrzyk steroidowy / zabieg chirurgiczny) (24% vs 15% pacjentów bez objawów).

Tabela 1. Subiektywne i obiektywne parametry analizowane u pacjentów z GJH i z uporczywymi dolegliwościami w obrębie stawu barkowego przedstawione dla całej grupy i osobno dla pacjentów zgłaszających objawy o podłożu mechanicznym oraz pacjentów bez tych objawów (niestabilność, podwichnięcie i / lub wiotczenie)

Średni całkowity wynik WOSI wynosił 1056,8 dla wszystkich pacjentów i był stosunkowo wysoki dla pacjentów z objawami o podłożu mechanicznym (wynik: 1088,2) w porównaniu ze średnią 993,1 uzyskaną przez pacjentów bez objawów (tabela 1). Podobnie, w konkretnych kategoriach WOSI, pacjenci z objawami o podłożu mechanicznym mieli wysokie wyniki w zakresie objawów fizycznych i uprawiania sportu/ rekreacji /pracy. Dla każdej kategorii pacjenci z objawami o podłożu mechanicznym uzyskali wynik na tym samym poziomie lub nieco gorzej niż pacjenci bez objawów (Ryc. 1). Jednak punkty numer 5 ("jak dużo klikania, pękania lub pstrykania doświadczasz w ramieniu?") i 8 ("jak często doświadczasz uczucia niestabilności lub luzu w ramieniu?"), które są bezpośrednio związane z doświadczaniem objawów o podłożu mechanicznym, wykazały największe różnice międzygrupowe. Pozostałe różnice dotyczyły kompensacji ograniczeń w stawie barkowym innymi mięśniami (pkt 9) oraz uprawiania sportu/rekreacji/pracy (pkt 11-13).

Rycina 1. Średni wynik dla każdego z 21 pytań WOSI (0-100, wyższy jest gorszy) u pacjentów z GJC i z uporczywymi dolegliwościami w obrębie stawu barkowego, przedstawiony dla całej grupy i rozłożony w grupach według obecności i braku objawów o podłożu mechanicznym (tj. niestabilność, podwichnięcie i / lub wiotczenie).

W dwóch grupach występowały podobne nasilenia bólu barku (tabela 1), ale zgodnie z oczekiwaniami pacjenci z objawami o podłożu mechanicznym zgłaszali wyższy poziom dyskomfortu z powodu innych objawów w obrębie stawu barkowego (4,0 vs 2,4 u pacjentów bez objawów). Obie grupy zgłosiły podobny poziom strachu przed wykonywaniem ruchu, zmęczenia, ogólnego stanu zdrowia, a także wyniki obu grup były podobne w zakresie parametrów klinicznych mierzonych w sposób obiektywny (tj. siła obrotu barku, zakres ruchu, propriocepcja). Dodatkowo pacjenci z objawami zgłaszali niższą jakość życia (EQ-VAS 62,0 vs 70,0; indeks EQ-5D-5L: 0,68 vs 0,73).

Dyskusja

Wszyscy pacjenci z HSD i innymi dolegliwościami w obrębie stawu barkowego odczuwali ból barku, problemy z jego funkcjonowaniem, ogólnym zmęczeniem, strachem przed ruchem lub gorszą jakość życia. Dwie trzecie tych pacjentów zgłosiło objawy o podłożu mechanicznym, takie jak niestabilność, podwichnięcie stawu barkowego i/lub wiotczenie w obrębie obręczy barkowej, i były to osoby młodsze od osób bez objawów. Dodatkowo zgłaszane przez nich dolegliwości były bardziej dotkliwe, a czas trwania objawów dłuższy. Większość osób doświadczających objawów o podłożu mechanicznym miało także wcześniejszy epizod zwichnięcia barku, uczucie "luźnego ramienia", zwiększone prawdopodobieństwo zgłoszenia dodatkowego dyskomfortu i otrzymania wsparcia farmaceutycznego.

Średni całkowity wynik WOSI wynoszący 1056,8 dla obu grup (z objawami i bez objawów) był znacznie większy niż w przypadku osób z prawidłową funkcją barku (84/2100 punktów⁴⁶) i porównywalny z wcześniej publikowanymi danymi dotyczącymi pacjentów z HSD z innymi dolegliwościami w obrębie stawu barkowowego,⁴⁷ hipermobilnym zespołem Ehlersa-Danlosa,⁷ wielokierunkową niestabilnością barku⁴⁸ i urazowym zwichnięciem barku,⁴⁹ w zależności od stopnia nasilenia objawów.

Stopień bólu barku był podobny w obu grupach i porównywalny ze stopniem bólu w najczęstszej dolegliwości w obrębie stawu barkowego - Zespołu Bolesnego Barku w przebiegu ciasnoty podbarkowej związanego z uszkodzeniem stożka rotatorów (tj. średni ból w spoczynku 2,4 / 2,8 i średni ból podczas ruchu 5,7 / 6,3⁵⁰) - reprezentujących grupę pacjentów odpowiedzialną za 45%-80% wszystkich wizyt lekarskich związanych z dolegliwościami w obrębie barku.^51,52

Wcześniejsze badania nad hipermobilnym zespołem Ehlersa-Danlosa pokazują, że poziom bólu umiarkowany do ciężkiego jest codziennym problemem w tej grupie pacjentów i że nasilenie bólu jest związane z hipermobilnością, zwichnięciami i wcześniejszymi operacjami.^8,53 Ponadto zgłaszano, że nasilenie bólu jest większe u pacjentów z silnym zmęczeniem w porównaniu do pacjentów mniej zmęczonych i to ma większy wpływ na ich codzienne funkcjonowanie niż sam ból.³³ Średni wynik zmęczenia CIS (37,0) dla obu grup był porównywalny ze średnim wynikiem w zespole Ehlersa-Danlosa (41,7), przy czym częstość występowania (61%) poważnego zmęczenia (wynik ≥35) u pacjentów z HSD jest niższa niż u pacjentów z hipermobilnym zespołem Ehlersa-Danlosa (84%).³³ Ocena stopnia zmęczenia powinna również obejmować wywiad lekarski w celu ustalenia, czy zmęczenie ma znaczenie klinicznie,³² gdyż ból i zmęczenie wydają się wiązać ze stopniem ciężkości choroby w tej grupie pacjentów, co dodatkowo koreluje z niskimi wynikami ogólnego stanu zdrowia (EQ-5D-5L) w porównaniu z grupami bezobjawowymi.⁵⁴

Pacjenci z obu grup mieli średni wynik TSK-11 wynoszący 22,7 i jest on niższy niż wcześniej publikowane wyniki u osób z przewlekłym bólem.⁵⁵ Jednak połowa pacjentów uzyskała wynik wyższy niż szacowany punkt odcięcia wskazujący na wysoki strach przed ruchem, co oznacza, że problem ten jest częstszy u osób z HSD w porównaniu do populacji z nawracającymi zwichnięciami barku.⁵⁶

Wykazano również, że pacjenci z objawami o podłożu mechanicznym byli młodsi od tych bez objawów, co dobrze koreluje z faktem, że częstość występowania GJH u obu płci zmniejsza się wraz z wiekiem.^57,58 Również zwichnięcia barku są bardziej rozpowszechnione u osób młodych, co może zagrozić prawidłowej funkcji obrąbka stawu barkowego, zmniejszając w ten sposób stabilność stawu w biernym zakresie ruchu.^15,16,17,18 W konsekwencji może to prowadzić do nawracającej, a następnie przewlekłej niestabilności, powtarzających się epizodów skręceń w obrębie barku, podwichnięć i mikrourazów, co może tłumaczyć dłuższy czas trwania objawów i większą potrzebę dodatkowego leczenia w tej grupie pacjentów^59,60,61. Objawy o podłożu mechanicznym mogą być również spowodowane słabszą funkcją mięśni łopatki i mięśni tworzących stożek rotatorów, potencjalnie wpływając na rytm łopatkowo-ramienny a także mogą być wywołane nieprawidłowymi wzorcami ruchowymi z powodu wrodzonego zwiotczenia stawów jako kluczowej cechy HSD.⁶²

Pacjenci z problemami barku są powszechnie kierowani do podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej z powodu utrzymujących się, poważnych objawów wpływających na codzienne funkcjonowanie i jakość życia. Ważne jest, aby klinicyści badający pacjentów z dolegliwościami barku orzekli lub wykluczyli obecność hipermobilności stawów (na przykład GJH). Po drugie, jeśli pacjenci zgłaszający dolegliwości w obrębie stawu barkowego mają HSD, sugeruje się, aby przeprowadzić wywiad na temat wszelkich objawów o podłożu mechanicznym występujących w obrębie ramienia, obok pytań dotyczących bólu, zmęczenia i ogólnego dyskomfortu. Oprócz uwzględnienia wieku i czasu trwania objawów (obecna mediana czasu trwania objawów wynosi 39 miesięcy), sugeruje się również, aby zapytać o wcześniejsze epizody zwichnięcia barku i uczucie "luźnego ramienia".

Przyszłe badania powinny zbadać rolę innych istotnych cech (tj. aktywność mięśni, przemieszczanie stawów) u pacjentów z objawami o podłożu mechanicznym zgłaszanymi przez siebie i bez nich poprzez wykonanie obiektywnych pomiarów.

Ograniczenia badania

Jednym z ograniczeń tego badania jest jego przekrojowy charakter, co utrudnia wyciągnięcie wniosków na temat związku przyczynowo-skutkowego. Ponadto obecność objawów o podłożu mechanicznm była zgłaszana samodzielnie przez pacjentów bez późniejszej obiektywnej walidacji¹³ lub obrazowej weryfikacji potencjalnych wad strukturalnych. Ponadto wybrane parametry kliniczne to jedne z wielu potencjalnie związanych z obecnością objawów o podłożu mechanicznym.

Mocne strony badania to zaślepiony zespół zbierający dane od pacjentów. Główne metody badawcze zostały wcześniej zdefiniowane i opublikowane przed przeprowadzeniem badania oraz w stosownych przypadkach, wsparte dodatkowymi analizami.

Wnioski

Wszyscy pacjenci z HSD i dolegliwościami w obrębie barku doświadczali ograniczeń związanych z bólem i nieprawidłowym funkcjonowaniem barku, zmęczeniem, strachem przed wykonywaniem ruchu i w konsekwencji mieli niesatysfakcjonującą jakość życia. Dwie trzecie tych pacjentów zgłosiło objawy barku o podłożu mechanicznym i osoby te były młodsze niż osoby bez objawów. Zgłaszane przez siebie dolegliwości były bardziej dotkliwe u osób z objawami o podłożu mechanicznym, a także grupa ta zgłaszała dłuższy czas trwania objawów, wcześniejsze epizody zwichnięcia barku, uczucie "luźnego ramienia", zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia innego dyskomfortu w obrębie barku i użycia środków farmaceutycznych. Wyniki te podkreślają znaczenie wzięcia pod uwagę objawów o podłożu mechanicznym w obrębie barku podczas leczenia, aby w pełni zrozumieć problem pacjentów.

Źródło: Archives of Physical Medicine and Rehabilitation, 2022, September, vol.103 (9), pp. 1749-1757
Copyright: ©2021 The Authors
Adaptacja: Dorota Kacprzak
Na podstawie licencji CCBY (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)

Bibliografia

B Juul-Kristensen, L Ostengaard, S Hansen, et al. Generalised joint hypermobility and shoulder joint hypermobility, - risk of upper body musculoskeletal symptoms and reduced quality of life in the general population. BMC Musculoskelet Disord, 18 (2017), p. 226
L Remvig, DV Jensen, RC. Ward. Epidemiology of general joint hypermobility and basis for the proposed criteria for benign joint hypermobility syndrome: review of the literature. J Rheumatol, 34 (2007), pp. 804-809
M Castori, B Tinkle, H Levy, et al. A framework for the classification of joint hypermobility and related conditions. Am J Med Genet C Semin Med Genet, 175 (2017), pp. 148-157
MC Scheper, B Juul-Kristensen, L Rombaut, et al. Disability in adolescents and adults diagnosed with hypermobility-related disorders: a meta-analysis. Arch Phys Med Rehabil, 97 (2016), pp. 2174-2187
TO Smith, V Easton, H Bacon, et al. The relationship between benign joint hypermobility syndrome and psychological distress: a systematic review and meta-analysis. Rheumatology (Oxford), 53 (2014), pp. 114-122
SM Johnson, CM. Robinson. Shoulder instability in patients with joint hyperlaxity. J Bone Joint Surg Am, 92 (2010), pp. 1545-1557
EC Johannessen, HS Reiten, H Løvaas, et al. Shoulder function, pain and health related quality of life in adults with joint hypermobility syndrome/Ehlers-Danlos syndrome-hypermobility type. Disabil Rehabil, 38 (2016), pp. 1382-1390
L Rombaut, F Malfait, A Cools, et al. Musculoskeletal complaints, physical activity and health-related quality of life among patients with the Ehlers-Danlos syndrome hypermobility type. Disabil Rehabil, 32 (2010), pp. 1339-1345
S Palmer, F Cramp, R Lewis, et al. Development and initial validation of the Bristol Impact of Hypermobility questionnaire. Physiotherapy, 103 (2017), pp. 186-192
G Tran, P Cowling, T Smith, et al. What imaging-detected pathologies are associated with shoulder symptoms and their persistence? A systematic literature review. Arthritis Care Res (Hoboken), 70 (2018), pp. 1169-1184
LN Russek, P Stott, J. Simmonds. Recognizing and effectively managing hypermobility-related conditions. Phys Ther, 99 (2019), pp. 1189-1200
JE. Kuhn. A new classification system for shoulder instability. Br J Sports Med, 44 (2010), pp. 341-346
P Moroder, V Danzinger, N Maziak, et al. Characteristics of functional shoulder instability. J Shoulder Elbow Surg, 29 (2020), pp. 68-78
A Lewis, T Kitamura, JIL. Bayley. The classification of shoulder instability: new light through old windows! Curr Orthop, 18 (2004), pp. 97-108
RA Arciero, A Parrino, AS Bernhardson, et al. The effect of a combined glenoid and Hill-Sachs defect on glenohumeral stability: a biomechanical cadaveric study using 3-dimensional modeling of 142 patients. Am J Sports Med, 43 (2015), pp. 1422-1429
P Moroder, P Damm, G Wierer, et al. Challenging the current concept of critical glenoid bone loss in shoulder instability: does the size measurement really tell it all? Am J Sports Med, 47 (2019), pp. 688-694
M Wellmann, H Blasig, E Bobrowitsch, et al. The biomechanical effect of specific labral and capsular lesions on posterior shoulder instability. Arch Orthop Trauma Surg, 131 (2011), pp. 421-427
N Yamamoto, E Itoi, H Abe, et al. Effect of an anterior glenoid defect on anterior shoulder stability: a cadaveric study. Am J Sports Med, 37 (2009), pp. 949-954
F Struyf, J Nijs, JP Baeyens, et al. Scapular positioning and movement in unimpaired shoulders, shoulder impingement syndrome, and glenohumeral instability. Scand J Med Sci Sports, 21 (2011), pp. 352-358
A Jaggi, A Noorani, A Malone, et al. Muscle activation patterns in patients with recurrent shoulder instability. Int J Shoulder Surg, 6 (2012), pp. 101-107
T Frydendal, H Eshoj, B Liaghat, et al. Sensorimotor control and neuromuscular activity of the shoulder in adolescent competitive swimmers with generalized joint hypermobility. Gait Posture, 63 (2018), pp. 221-227
B Liaghat, B Juul-Kristensen, T Frydendal, et al. Competitive swimmers with hypermobility have strength and fatigue deficits in shoulder medial rotation. J Electromyogr Kinesiol, 39 (2018), pp. 1-7
K Pihl, A Turkiewicz, M Englund, et al. Association of specific meniscal pathologies and other structural pathologies with self-reported mechanical symptoms: a cross-sectional study of 566 patients undergoing meniscal surgery. J Sci Med Sport, 22 (2019), pp. 151-157
JB Thorlund, K Pihl, N Nissen, et al. Conundrum of mechanical knee symptoms: signifying feature of a meniscal tear? Br J Sports Med, 53 (2019), pp. 299-303
B Liaghat, ST Skou, J Søndergaard, et al. A randomised controlled trial of heavy shoulder strengthening exercise in patients with hypermobility spectrum disorder or hypermobile Ehlers-Danlos syndrome and long-lasting shoulder complaints: study protocol for the Shoulder-MOBILEX study. Trials, 21 (2020), p. 992
AJ Hakim, R. Grahame. A simple questionnaire to detect hypermobility: an adjunct to the assessment of patients with diffuse musculoskeletal pain. Int J Clin Pract, 57 (2003), pp. 163-166
PA Harris, R Taylor, R Thielke, et al. Research Electronic Data Capture (REDCap)-a metadata-driven methodology and workflow process for providing translational research informatics support. J Biomed Inform, 42 (2009), pp. 377-381
F Malfait, C Francomano, P Byers, et al. The 2017 international classification of the Ehlers-Danlos syndromes. Am J Med Genet C Semin Med Genet, 175 (2017), pp. 8-26
H Eshoj, K Bak, L Blond, et al. Translation, adaptation and measurement properties of an electronic version of the Danish Western Ontario Shoulder Instability Index (WOSI). BMJ Open, 7 (2017), Article e014053
A Kirkley, R Werstine, A Ratjek, et al. Prospective randomized clinical trial comparing the effectiveness of immediate arthroscopic stabilization versus immobilization and rehabilitation in first traumatic anterior dislocations of the shoulder: long-term evaluation. Arthroscopy, 21 (2005), pp. 55-63
H Breivik, PC Borchgrevink, SM Allen, et al. Assessment of pain. Br J Anaesth, 101 (2008), pp. 17-24
M Worm-Smeitink, M Gielissen, L Bloot, et al. The assessment of fatigue: psychometric qualities and norms for the Checklist Individual Strength. J Psychosom Res, 98 (2017), pp. 40-46
NC Voermans, H Knoop, N van de Kamp, et al. Fatigue is a frequent and clinically relevant problem in Ehlers-Danlos syndrome. Semin Arthritis Rheum, 40 (2010), pp. 267-274
BG Bentsen, B Natvig, M. Winnem. Questions you didn’t ask? COOP/WONCA charts in clinical work and research. World Organization of Colleges, Academies and Academic Associations of General Practitioners/Family Physicists. Fam Pract, 16 (1999), pp. 190-195
P Kinnersley, T Peters, N. Stott. Measuring functional health status in primary care using the COOP-WONCA charts: acceptability, range of scores, construct validity, reliability and sensitivity to change. Br J Gen Pract, 44 (1994), pp. 545-549
PE Mintken, JA Cleland, JM Whitman, et al. Psychometric properties of the Fear-Avoidance Beliefs Questionnaire and Tampa Scale of Kinesiophobia in patients with shoulder pain. Arch Phys Med Rehabil, 91 (2010), pp. 1128-1136
JWS Vlaeyen, AMJ Kole-Snijders, RGB Boeren, et al. Fear of movement/(re)injury in chronic low back pain and its relation to behavioral performance. Pain, 62 (1995), pp. 363-372
MF Janssen, AS Pickard, D Golicki, et al. Measurement properties of the EQ-5D-5L compared to the EQ-5D-3L across eight patient groups: a multi-country study. Qual Life Res, 22 (2013), pp. 1717-1727
A Hinz, T Kohlmann, Y Stobel-Richter, et al. The quality of life questionnaire EQ-5D-5L: psychometric properties and normative values for the general German population. Qual Life Res, 23 (2014), pp. 443-447
O Skare, S Liavaag, O Reikeras, et al. Evaluation of Oxford Instability Shoulder Score, Western Ontario Shoulder Instability Index and EuroQol in patients with SLAP (superior labral anterior posterior) lesions or recurrent anterior dislocations of the shoulder. BMC Res Notes, 6 (2013), p. 273
KG Ingwersen, R Christensen, L Sorensen, et al. Progressive high-load strength training compared with general low-load exercises in patients with rotator cuff tendinopathy: study protocol for a randomised controlled trial. Trials, 16 (2015), p. 27
BH Kjaer, SP Magnusson, S Warming, et al. Progressive early passive and active exercise therapy after surgical rotator cuff repair - study protocol for a randomized controlled trial (the CUT-N-MOVE trial). Trials, 19 (2018), p. 470
B Clarsen, R Bahr, SH Andersson, et al. Reduced glenohumeral rotation, external rotation weakness and scapular dyskinesis are risk factors for shoulder injuries among elite male handball players: a prospective cohort study. Br J Sports Med, 48 (2014), pp. 1327-1333
AK Vafadar, JN Cote, PS. Archambault. Interrater and intrarater reliability and validity of 3 measurement methods for shoulder-position sense. J Sport Rehabil, 19 (2016)
H Eshoj, S Rasmussen, LH Frich, et al. A neuromuscular exercise programme versus standard care for patients with traumatic anterior shoulder instability: study protocol for a randomised controlled trial (the SINEX study). Trials, 18 (2017), p. 90
B Salomonsson, S Ahlstrom, N Dalen, et al. The Western Ontario Shoulder Instability Index (WOSI): validity, reliability, and responsiveness retested with a Swedish translation. Acta Orthop, 80 (2009), pp. 233-238
B Liaghat, ST Skou, U Jørgensen, et al. Heavy shoulder strengthening exercise in people with hypermobility spectrum disorder (HSD) and long-lasting shoulder symptoms: a feasibility study. Pilot Feasibility Stud, 6 (2020), p. 97
SA Warby, JJ Ford, AJ Hahne, et al. Comparison of 2 exercise rehabilitation programs for multidirectional instability of the glenohumeral joint: a randomized controlled trial. Am J Sports Med, 46 (2018), pp. 87-97
HR Eshoj, S Rasmussen, LH Frich, et al. Neuromuscular exercises improve shoulder function more than standard care exercises in patients with a traumatic anterior shoulder dislocation: a randomized controlled trial. Orthop J Sports Med, 8 (2020), Article 2325967119896102
F Struyf, J Nijs, S Mollekens, et al. Scapular-focused treatment in patients with shoulder impingement syndrome: a randomized clinical trial. Clin Rheumatol, 32 (2013), pp. 73-85
AJ Ostör, CA Richards, AT Prevost, et al. Diagnosis and relation to general health of shoulder disorders presenting to primary care. Rheumatology (Oxford), 44 (2005), pp. 800-805
DA van der Windt, BW Koes, BA de Jong, et al. Shoulder disorders in general practice: incidence, patient characteristics, and management. Ann Rheum Dis, 54 (1995), pp. 959-964
NC Voermans, H Knoop, G Bleijenberg, et al. Pain in Ehlers-Danlos syndrome is common, severe, and associated with functional impairment. J Pain Symptom Manage, 40 (2010), pp. 370-378
Population norms for the EQ-5D B Janssen, A. Szende, A Szende, B Janssen, J Cabases. Self-reported population health: an international perspective based on EQ-5D. Springer, Dordrecht (2014), pp. 19-30
EG Hapidou, MA O’Brien, MR Pierrynowski, et al. Fear and avoidance of movement in people with chronic pain: psychometric properties of the 11-Item Tampa Scale for Kinesiophobia (TSK-11). Physiother Can, 64 (2012), pp. 235-241
H Eshoj, S Rasmussen, LH Frich, et al. Patients with non-operated traumatic primary or recurrent anterior shoulder dislocation have equally poor self-reported and measured shoulder function: a cross-sectional study. BMC Musculoskelet Disord, 20 (2019), p. 59
P Beighton, L Solomon, CL. Soskolne. Articular mobility in an African population. Ann Rheum Dis, 32 (1973), pp. 413-418
LG Larsson, J Baum, GS Mudholkar, et al. Hypermobility: prevalence and features in a Swedish population. Br J Rheumatol, 32 (1993), pp. 116-119
RL te Slaa, R Brand, RK. Marti. A prospective arthroscopic study of acute first-time anterior shoulder dislocation in the young: a five-year follow-up study. J Shoulder Elbow Surg, 12 (2003), pp. 529-534
JF Dickens, BD Owens, KL Cameron, et al. Return to play and recurrent instability after in-season anterior shoulder instability: a prospective multicenter study. Am J Sports Med, 42 (2014), pp. 2842-2850
L Hovelius, K Eriksson, H Fredin, et al. Recurrences after initial dislocation of the shoulder. Results of a prospective study of treatment. J Bone Joint Surg Am, 65 (1983), pp. 343-349
BH Kjær, I de Wandele, V Spanhove, et al. Subacromial space outlet in female patients with multidirectional instability based on hypermobile Ehlers-Danlos syndrome and hypermobility spectrum disorder measured by ultrasound. Journal of shoulder and elbow surgery, 29 (2020), pp. 600-608