Pomiar obciążenia ścięgna Achillesa za pomocą tensjometrii fali ścinającej. Badanie wiarygodności

Tensjometria fali ścinającej jest ostatnio obiecującą technologią, którą można wykorzystać do oceny obciążenia ścięgien. Znajomość właściwości klinimetrycznych (np. wiarygodności) tej technologii jest ważna przy jej stosowaniu w warunkach klinicznych i badaniach naukowych.
Article Image

Wprowadzenie 

Zwiększone działanie bodźców mechanicznych na struk­tury ścięgniste może prowadzić do zmian właściwo­ści mechanicznych, materiałowych i morfologicznych ścięgna; wydaje się, że sztywność ścięgna jest modyfiko­wana przez zmiany właściwości materiałów, a nie właści­wości morfologiczne ścięgna (Bohm i in., 2015). Niedawne badanie oceniające reakcje ścięgien na odciążenie, obcią­żenie i starzenie wykazało, że tkanka ścięgna jest wysoce elastyczna, ze zwiększoną sztywnością po obciążeniu i zmniejszoną sztywnością po odciążeniu (Magnusson i Kjaer, 2019). Niektórzy autorzy sugerują, że tendinopa­tia (ang. trendinopathic) w ścięgnie Achillesa (AT) prowadzi do zmniejszenia sztywności osiowej ścięgna (Arya i Kulig, 2010; Chang i Kulig 2015; Child i in., 2010; Helland i in., 2013) oraz sztywności przy zginaniu (ang. shear stiffness), mierzonej za pomocą elastografii (Aubry i in., 2015; Coom­bes i in., 2018). 

Różne treningi obciążeniowe wykazały wpływ na pro­ces adaptacji ścięgna, przy czym intensywność ćwiczeń (duża siła obciążenia) oraz długość interwencji (>12 tygo­dni) najbardziej przyczyniają się do poprawy właściwości mechanicznych ścięgna (Bohm et al., 2015). 

Różne techniki oceny zostały opracowane w odpowiedzi na zainteresowania kliniczne i badawcze dotyczące oceny właściwości mechanicznych ścięgien, aby móc scharakte­ryzować reakcję ścięgna na obciążenie i stan zdrowia ścię­gien. Niedawno opracowano i zweryfikowano obiecującą technologię znaną jako tensjometria fali poprzecznej (Martin i in., 2018).Ta technologia wykorzystuje akcele­rometry do pomiaru propagacji (rozprzestrzeniania) fali wzdłuż ścięgna generowanej przez urządzenie uderza­jące (tappingowe) w celu pomiaru obciążenia układu mię­śniowo-ścięgnistego. Zasada tej technologii opiera się na założeniu, że prędkość fali ścięgna zmienia się proporcjo­nalnie do naprężenia osiowego w tkance (Martin i in., 2018). Ostatnie badania wykazały związek między prędkością fali AT a kinetyką stawu skokowego podczas poruszania się (Martin i in., 2018; Keuler i in., 2019) oraz różnym obcią­żeniem ścięgien między starszymi i młodszymi dorosłymi podczas chodzenia (Ebrahimi i in., 2020).

Ocena wiarygodności tego urządzenia między seriami jest ważna, w celu pewnego stosowania tej miary w warun­kach klinicznych i badaniach długoterminowych. Dlatego celem tego badania była ocena niezawodności mię­dzy seriami nowego tensjometru fali ścinającej do oceny obciążenia AT. Dodatkowym celem było sprawdzenie poprawności konstrukcji tego urządzenia poprzez ocenę jego precyzji w wykrywaniu przejściowych zmian obciąże­nia ścięgien wywołanych skurczem izometrycznym zgina­cza podeszwowego o narastającym natężeniu.

Metody

Uczestnicy

Prospektywnie zrekrutowano dziesięciu (5 mężczyzn i 5 kobiet) zdrowych, bezobjawowych uczestników. Uczestnicy zostali wykluczeni, jeśli mieli w przeszłości uraz stopy lub ścięgna oraz zabieg chirurgiczny czy cho­roby metaboliczne tkanki łącznej lub choroby endokryno­logiczne. Wykluczono uczestników z ogólnoustrojowymi chorobami zapalnymi, spondyloartropatią, reumatoidal­nym zapaleniem stawów lub hipercholesterolemią.

Procedury 

Pierwszego dnia przeprowadzono test powtórny bez zmiany pozycji uczestnika i urządzenia (test-retest), po którym nastąpił trzeci pomiar, w którym uczestnicy zostali poproszeni o wstanie i powrót na stanowisko badawcze (w trakcie sesji).
Wykonano dwa pomiary między poszczególnymi dniami po 1 tygodniu i 2 tygodniach (między seriami).
Uczestników poproszono o utrzymanie tego samego poziomu aktywności przez całe badanie. Prędkość fali wzdłuż AT (m/s) mierzono za pomocą czterech akcelerometrów umieszczonych wzdłuż AT podczas serii skurczów izometrycznych o losowym poziomie intensywności. Uczestników ułożono na brzuchu ze stopą zabezpieczoną w dynamometrze w 0° zgięciu grzbietowym.
Oprogramowanie do wykrywania uzyskało zestaw 10 powtarzanych pomiarów dla każdego poziomu skurczu zarówno dla lewego, jak i prawego AT dla każdego uczest­nika. Średnie z tych 10 pomiarów wykorzystano do okre­ślenia wartości wiarygodności.

Sprzęt

Akcelerometry

Analizowano sygnały w celu określenia prędkości pro­pagacji fal mechanicznych na ścięgnie, na podstawie prędkości rozchodzenia się tych fal. Ponieważ cztery przyspieszeniomierze były równomiernie rozmieszczone i biorąc pod uwagę hipotezę, że fala rozchodzi się ze stałą prędkością, oczekiwano, że opóźnienie między przebie­gami wykrytymi przez sąsiednie akcelerometry będzie stałe. Technika szacowania prędkości propagacji opiera się na ocenie tego opóźnienia za pomocą funkcji kore­lacji krzyżowej między parami sygnałów. Po określeniu średniego opóźnienia z każdej możliwej pary sygnałów obliczono prędkość propagacji jako stosunek odległości między akcelerometrami do średniego opóźnienia (Farina i in. 2001).
Algorytm jest taki sam jak ten stosowany w dziedzinie elektromiografii powierzchniowej do obliczania prędkości przewodzenia włókien mięśniowych (Farina i wsp. 2001; Farina i wsp., 2004). Zmienną wyjściową była jedna war­tość prędkości propagacji (m/s) dla każdego uderzenia dostarczonego do ścięgna.

ćwiczenia ścięgna achillesa

Tapper (kondensator)

Impuls mechaniczny generowany był przez specjalnie opracowane urządzenie oparte na układzie elektroma­gnetycznym. Impuls elektryczny został wykorzystany do uruchomienia elektromagnesu, który przyciąga żela­zne ramię połączone z drewnianym drążkiem. W pozycji spoczynkowej drewniany kij był umieszczony kilka mili­metrów od ścięgna. Częstotliwość uderzania została ustawiona na 4 Hz.

Siłowe sprzężenie zwrotne

Uczestnicy wykonywali różne intensywności skurczów izo­metrycznych zginaczy podeszwowych. Moment obrotowy w stawie skokowym oceniano za pomocą dynamome­tru połączonego z czujnikiem siły, który działał liniowo w zakresie od 0 do 100 N. Siła mierzona przez czujnik siły była proporcjonalna do momentu wywieranego na pozio­mie kostki. 

Wyniki 

Przeanalizowano dane od 10 zdrowych uczestników (5 kobiet). Ich średni (± SD) wiek, wzrost i waga wynosiły odpowiednio 31 (6,9) lat, 173 (8,2) cm i 65 (9,3) kg. Dane zostały zebrane i przeanalizowane w całej próbie, ponie­waż nie zaobserwowano istotnej różnicy w prędkości fali AT pomiędzy mężczyznami i kobietami (p = 1,000) ani mię­dzy stroną lewą i prawą (p = 0,853). 

Rzetelność ponownego testu była dobra lub dosko­nała z minimalną wartością ICC 3,1 ± 0,87 i maksymalną ICC 3,1 ± 0,99, biorąc pod uwagę wszystkie poziomy skur­czu. Wiarygodność wewnątrz sesji była dobra lub dosko­nała z minimalną wartością ICC 3,1 0,85 i maksymalną ICC 3,1 0,96, biorąc pod uwagę wszystkie poziomy skurczu. Rze­telność między sesjami była również dobra lub doskonała z minimalną wartością ICC 3,1 ± 0,75 i maksymalną ICC 3,10,93 biorąc pod uwagę wszystkie poziomy skurczu. Pomiar przy 17,5 Nm wykazał dobrą rzetelność, ale dolne granice 95% CI były poniżej punktu odcięcia >0,6 uznawanego za kli­nicznie istotny próg. 

Modele regresji liniowej wykazały, że prędkość fali kwadratowej była dość dokładnie przewidziana przez moment obrotowy stawu skokowego dla każdego z uczestników (R2 = 0,991 ± 0,01 i 0,992 ± 0,01, średnia ± SD, odpowiednio dla lewego i prawego ścięgna. Na każdy Nm wzrostu momentu obrotowego kwadratowa prędkość fali wzrosła średnio o 139 (m2 s2 ) wśród uczestników. Zależność momentu obrotowego stawu skokowego od prędkości fali była jednak zmienna wśród uczestników, wahając się od minimalnej wartości 84,9 do maksymalnej 211,7 (m2s2 ). 

Dyskusja 

Celem tego badania była ocena niezawodności tensjome­tru wykorzystującego falę ścinającą do oceny obciążenia AT przy różnych poziomach skurczu. Wyniki pokazały, że urządzenie to charakteryzuje się wysoką wiarygodnością (ICC>0,75) nie tylko podczas wykonywania testu-powtór­nego bez zmiany położenia akcelerometrów, ale także przy repozycjonowaniu (w trakcie sesji) oraz pomiędzy różnymi sesjami. 

Każdy oceniony w badaniu poziom skurczu (od 0 do 35 Nm) dał wysokie wartości rzetelności pokazujące, że urządzenie to jest precyzyjne nawet wtedy, gdy ścięgno jest obciążone i podlega przejściowej zmianie obciąże­nia. Ponadto wiarygodność bezwzględna obliczona za pomocą SEM i MDC wykazała bardzo mały błąd w porów­naniu z wartościami prędkości fali poprzecznej uzyska­nymi na różnych poziomach skurczu. 

Wraz ze wzrostem siły zginacza podeszwowego AT powinno zwiększać swoje obciążenie i sztywność (Kjaer 2004; Magnusson i in., 2003), a zatem przyrost prędkości fali poprzecznej powinien być obserwowany, gdy ścięgno jest stopniowo obciążane przez skurcze izometryczne aby potwierdzić założenia. Konstruktywna wiarygod­ność pomiaru została potwierdzona i rzeczywiście dla każdego uczestnika współczynnik determinacji (R 2) był bardzo wysoki (R 2 = 0,991 ± 0,01 i 0,992 ± 0,01, średnia ± SD, odpowiednio dla lewego i prawego ścięgna), wska­zując, że wzrost prędkości fali kwadratowej był silnie skorelowany ze wzrostem momentu obrotowego w sta­wie skokowym. 

Pomimo tego silnego związku stwierdzono bardzo zmienne wyniki między uczestnikami, pokazujące moż­liwe indywidualne zachowanie ścięgna podczas obcią­żenia. Potrzebne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć te zmiany. 

Ta nowatorska technologia została wcześniej zwery­fikowana i wykorzystana do oceny obciążenia AT pod­czas chodu (Martin i in., 2018). Tylko kilka badań (Martin i in., 2018 Keuler i in., 2019) przetestowało to urzą­dzenie podczas skurczów izometrycznych, a wyniki są porównywalne z obecnym badaniem z prędkością fali wahającą się od 15 do 20 (m/s), gdy mięśnie były rozluźnione, do 60 do 80 (m/s), oraz gdy wykonywano maksymalne skurcze. 

W niniejszym badaniu wartości wahały się od 21,53 m/s (IQR 4,4) bez skurczu do 76,33 m/s (IQR 22,6) przy skurczu 35 Nm. Urządzenie użyte w obecnym badaniu składało się z 4 akcelerometrów połączonych szeregowo z odle­głością między akcelerometrami 1,5 cm, co pozwala na ocenę większej (4,5 cm) części ścięgna Achillesa w porównaniu z poprzednimi badaniami, w których analizowano 1 cm ścięgna (Keuler i in., 2019; Ebrahimi i in., 2020; Acuna i in., 2019). Biorąc pod uwagę, że nie można było przyjąć stałej prędkości fali między parami akcelerometrów, ze względu na możliwe zmiany pola przekroju ścięgna lub dyspersji fali, większe pobieranie próbek przestrzennych z wieloma punktami detekcji pozwoliło nam uśrednić prędkość fali.

Rozważania metodologiczne

Istnieją pewne ograniczenia tego badania, które należy uwzględnić. Po pierwsze, w badaniu oceniono nowy ten­sjometr fali ścinającej w kontrolowanych warunkach, a zatem wyników nie można uogólniać na inne typy tensjo­metrów fali ścinającej. Liczebność próby została oszaco­wana do obliczenia wartości rzetelności, dlatego wartości korelacji między poziomami skurczu przy tej liczebności próby mogą być zaniżone. Co więcej, wyników nie można uogólniać na inne ścięgna lub inne warunki.

Wnioski

Niniejsze badanie potwierdza wiarygodność i popraw­ność konstrukcyjną tensjometrii fali ścinającej. Potrzebne są przyszłe badania analizujące uczestników z patologią ścięgna Achillesa (tzn. tendinopatią lub zerwaniem ścię­gna), aby ocenić przydatność tensjometrii fali poprzecznej do zastosowania w praktyce klinicznej.

 

Żródło: (np.) Gait & Posture 100 (2023) 96–102
(C) 2023 The Authors
Adaptacja: Klaudia Gregorczyk
Na podstawie licencji CC BY
(http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)

Bibliografia
  • Acuna, S.A., Ebrahimi, A., Pomeroy, R.L., Martin, J.A., Thelen, D.G., 2019. Achilles tendon shear wave speed tracks the dynamic modulation of standing balance. Phys. Rep. 7 (23), e14298.
  • Arya, S., Kulig, K., 2010. Tendinopathy alters mechanical and material properties of the Achilles tendon. J. Appl. Physiol. 108 (3), 670–675, 2010.
  • Atkinson, G., Nevill, A.M., 1998. Statistical methods for assessing measurement error (reliability) in variables relevant to sports medicine. Sports Med. 26 (4), 217–238.
  • Aubry, S., Nueffer, J.P., Tanter, M., Becce, F., Vidal, C., Michel, F., 2015. Viscoelasticity in Achilles tendonopathy: quantitative assessment by using real-time shear-wave elastography. Radiology 274 (3), 821–829.
  • Bohm, S., Mersmann, F., Arampatzis, A., 2015. Human tendon adaptation in response to mechanical loading: a systematic review and meta-analysis of exercise intervention studies on healthy adults. Sports Med Open 1 (1), 7.
  • Chang, Y.J., Kulig, K., 2015. The neuromechanical adaptations to Achilles tendinosis. J Physiol 593 (15), 3373–3387.
  • Child, S., Bryant, A.L., Clark, R.A., Crossley, K.M., 2010. Mechanical properties of the achilles tendon aponeurosis are altered in athletes with achilles tendinopathy. Am. J. Sports Med. 38 (9), 1885–1893.
  • Coombes, B.K., Tucker, K., Vicenzino, B., et al., 2018. Achilles and patellar tendinopathy display opposite changes in elastic properties: a shear wave elastography study. Scand. J. Med. Sci. Sports 28 (3), 1201–1208.
  • Ebrahimi, A., Loegering, I.F., Martin, J.A., Pomeroy, R.L., Roth, J.D., Thelen, D.G., 2020. Achilles tendon loading is lower in older adults than young adults across a broad range of walking speeds. Exp. Gerontol. 137, 110966.
  • Farina, D., Muhammad, W., Fortunato, E., Meste, O., Merletti, R., Rix, H., 2001. Estimation of single motor unit conduction velocity from the surface EMG signal detected with linear electrode arrays. Med. Biol. Eng. Comput. 39, 225–236.
  • Farina, D., Zagari, D., Gazzoni, M., Merletti, R., 2004. Reproducibility of muscle-fiber conduction velocity estimates using multichannel surface EMG techniques. Muscle Nerve 29 (2), 282–291.
  • Helland, C., Bojsen-Moller, J., Raastad, T., Seynnes, O.R., Moltubakk, M.M., Jakobsen, V., et al., 2013. Mechanical properties of the patellar tendon in elite volleyball players with and without patellar tendinopathy. Br. J. Sports Med. 47 (13), 862–868.
  • Keuler, E.M., Loegering, I.F., Martin, J.A., Roth, J.D., Thelen, D.G., 2019. Shear wave predictions of achilles tendon loading during human walking. Sci. Rep. 9 (1), 13419.
  • Kjaer, M., 2004. Role of extracellular matrix in adaptation of tendon and skeletal muscle to mechanical loading. Physiol. Rev. 84 (2), 649–698.Kottner, J., Audige, L., Brorson, S., Donner, A., Gajewski, B.J., Hrobjartsson, A., et al., 2011. Guidelines for reporting reliability and agreement studies (GRRAS) were proposed. J. Clin. Epidemiol. 64 (1), 96–106.Magnusson, S.P., Hansen, P., Aagaard, P., Brond, J., Dyhre-Poulsen, P., Bojsen-Moller, J., et al., 2003. Diffe­rential strain patterns of the human gastrocnemius aponeurosis and free tendon, in vivo. Acta Physiol. Scand. 177 (2), 185–195.
  • Magnusson, S.P., Kjaer, M., 2019. The impact of loading, unloading, ageing and injury on the human tendon. J Physiol 597 (5), 1283–1298.
  • Martin, J.A., Brandon, S.C.E., Keuler, E.M., Hermus, J.R., Ehlers, A.C., Segalman, D.J., et al., 2018. Gauging force by tapping tendons. Nat. Commun. 9 (1), 1592.
  • Munro, B.H., 2005. Statistical Methods for Health Care Research, fifth ed., xiii. Lippincott Williams & Wilkins, Philadelphia, Penn; London, p. 494.
  • Walter, S.D., Eliasziw, M., Donner, A., 1998. Sample size and optimal designs for reliability studies. Stat. Med. 17 (1), 101–110.
AUTORZY
Udostępnij
Oferty
Zobacz więcej
UK Logo
Serwis przeznaczony jest wyłącznie dla profesjonalistów
Dostęp do treści jest możliwy wyłącznie dla osób wykonujących zawód medyczny lub prowadzących obrót wyrobami medycznymi. Jeśli jesteś profesjonalistą, kliknij przycisk “Potwierdzam”, aby zapoznać się z treścią strony.
Nie potwierdzam
Potwierdzam
Przepraszamy, ale nasz serwis jest przeznaczony wyłącznie dla profesjonalistów zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Zapraszamy na stronę Ktociewyleczy.pl