Terapia manualna w artrozie kolana

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest jednym z najczęstszych problemów układu mięśniowo-szkieletowego osób starszych. Jest to choroba degeneracyjna stawów, której często towarzyszy reaktywny stan zapalny.

Choroba postępuje z powodu uszkodzenia chrząstki stawowej (ryc. 1). Wytarcie warstwy chrzęstnej odsłania strukturę kości, powodując nadmierne tarcie między niczym niechronionymi powierzchniami kostnymi stawu.

W miarę postępu degeneracji pacjent skarży się na bóle stawów (często po wysiłku fizycznym lub dłuższych okresach obciążenia statycznego) oraz ograniczoną lub znaczną utratę zakresu ruchomości.

Ryc. 1.

Chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego widać w diagnostyce radiologicznej u 33% osób w wieku powyżej 60 lat (Felson, 2004); jest ona odpowiedzialna za częstsze występowanie niepełnosprawności niż jakikolwiek inny stan przewlekły.

Należy pamiętać, że często stosowane pojęcie medyczne osteoarthritis stawu kolanowego jest również terminem używanym w przypadku niektórych innych chorób zapalnych tego stawu, które także mogą powodować ból kolana i prowadzić do podobnego efektu końcowego.

W stawie kolanowym, gdy odpowiadające sobie powierzchnie chrząstki ulegają zużyciu, szpara stawowa ulega zwężeniu, co powoduje powstawanie różnorodnych deformacji kończyn dolnych, w tym szpotawości (genu varum) lub koślawości (genu valgum), w zależności od tego, który przedział kolana został bardziej uszkodzony. Deformacje mogą przyczyniać się do bólu i utraty funkcjonalności stawu kolanowego.

W stawie kolanowym wyróżnia się trzy główne obszary (przedział przyśrodkowy, przedział boczny i staw rzepkowo-udowy), które mogą być dotknięte chorobą zwyrodnieniową. Jeden lub więcej niż jeden obszar kolana może być zaatakowany chorobą w dowolnym momencie, jednak najczęstszym miejscem zapalenia i zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego (w przypadku przebiegu choroby ograniczonej głównie do pojedynczego przedziału) jest przedział przyśrodkowy (wewnętrzny).

Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego może rozwijać się także wówczas, gdy w historii danej osoby nie było wcześniejszego urazu ani innego rodzaju uszkodzenia kolana (np. w wyniku konieczności przeprowadzenia zabiegu operacyjnego).

Czasami zmiany zwyrodnieniowe pojawiają się stopniowo po uprzednim urazie chrząstki stawowej kolana. Wiadomo, że naderwanie chrząstki lub inny typ jej uszkodzenia zwiększają ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego w późniejszym wieku.