FREMS – innowacyjna metoda walki z bólem

Ta najnowszej generacji technologia, opracowana przez włoską firmę FremsLife, jest wynikiem badań skoncentrowanych na stworzeniu niefarmakologicznego systemu pozwalającego leczyć choroby i powikłania dotyczące układów: obwodowego, naczyniowego, ruchowego i nerwowego.

To, co dodatkowo podnosi atrakcyjność technologii FREMS, to fakt, że metoda ta jest kompatybilna z innymi protokołami terapeutycznymi i pozwala osiągać doskonałe wyniki, szczególnie doceniane przez tych chorych, u których występuje oporność na inne metody leczenia.

FREMS - jak to działa?

FREMS (Frequency Rhythmic Electrical Modulation System – system rytmicznego elektrycznego modulowania częstotliwości) składa się z szeregów sekwencji impulsów elektrycznych, charakteryzujących się minimalną wielkością ładunku, których częstotliwość i czas trwania można zmieniać zgodnie z ustalonym wcześniej programem leczenia.

Biokompatybilne sygnały elektryczne generowane są przez skomputeryzowane neurostymulatory i dostarczane za pomocą przezskórnych elektrod bezpośrednio na tkankę biologiczną. Sygnały te można modulować pod względem częstotliwości, amplitudy i czasu trwania.

„Ból neuropatyczny w zasadzie nie poddaje się klasycznemu leczeniu przeciwbólowemu. Nieleczony w znacznym stopniu obniża jakość życia chorych i często sprawia, że normalne funkcjonowanie staje się praktycznie niemożliwe”. prof. Jan Kochanowski, kierownik Kliniki Neurologii Szpitala Bielańskiego w Warszawie

W pierwszej, aktywnej fazie, stosuje się wysokie napięcie ujemne (–300 V) i krótki czas trwania (10–100 μs), co pozwala na depolaryzację błony komórkowej i otwarcie kanałów jonowych, a w efekcie reaktywację reakcji fizjologicznych i powrót do naturalnej równowagi (homeostazy).

Fazę regeneracji charakteryzuje natomiast niska intensywność i długi czas trwania (0,9–999 ms). Stopniowa regeneracja o niskiej intensywności pozwala na zachowanie osiągniętej równowagi metabolicznej.

Wybór sekwencji stymulacji odbywa się zgodnie z leczonym schorzeniem (ryc. 1). W celu uzyskania trwałych efektów zmniejszenia bólu oraz przeprowadzenia terapii z przywróceniem funkcjonalności, zbadano i opatentowano konkretne sekwencje generowanych impulsów. Każdy impuls podstawowy jest w stanie dostroić się do różnych cech tkanek (ryc. 2).

Przykładanie elektrod do określonego obszaru skóry wywołuje efekt znieczulająco-przeciwbólowy, który utrzymuje się przez określony czas. Dzięki opisanym powyżej mechanizmom FREMS pomaga również zmniejszyć "obwodowe" źródło bólu.

Ryc. 1. Charakterystyka fizyczna: Regulacja napięcia: od 0 V do –300 V. Prądy indukowane o niskim natężeniu: maks. 21,7 mA przy obciążeniu 500; krótkotrwałe: 10–100 μs. Zakres częstotliwości: 1–1000 Hz. Asymetryczne, dwufazowe, biokompatybilne i elektrycznie zrównoważone (średnia wartość: zero).

Ryc. 2. Przykład ciągu podstawowych impulsów.
*Sekwencje impulsów są projektowane w oparciu o charakterystykę tkanek włączonych do leczenia, zapewniając w ten sposób optymalne dostrojenie do samych tkanek.
*Sygnał elektryczny, który działa bezpośrednio na system transbłonowych kanałów jonowych, może indukować funkcjonalne modyfikacje dowolnego systemu komórkowego/
tkankowego (poprzez modulację jego progu odpowiedzi), przywracając normalną aktywność.

Skuteczność i bezpieczeństwo FREMS

Twórcy systemu FREMS powołują się na ponad sto międzynarodowych badań naukowych, które potwierdzają, że jest to terapia wykorzystująca stymulację nerwową, która idealnie nadaje się do leczenia patologii i urazów w fazie ostrej.

Generowane przez system impulsy blokują lub zmniejszają ból, który wychodzi z rdzenia kręgowego i mózgu, stymulując ciało do uwalniania neuropeptydów i innych związków opioidowych, takich jak: enkefaliny, endorfiny, opiaty itp., co znacząco wpływa na sposób postrzegania i przekazywania bodźców bólowych (efekty są odczuwalne przez pacjentów już po pierwszych sesjach).

Badania kliniczne potwierdzają wiele pozytywnych skutków terapii FREMS. Warto tu wymienić przynajmniej najważniejsze z nich: FREMS stosowany jest z powodzeniem w patologicznych zmianach w mikrokrążeniu, w aktywacji mikrokrążenia, w zastojach żylnych, w neuropatiach obwodowych, przy szumach usznych, w chorobie Raynauda.

Niektórzy autorzy badali konkretne oddziaływanie na stan zapalny. Calcara i inni wykorzystali te działania w leczeniu trudno gojących się ran – technologia FREMS pozwoliła osiągnąć krótszy czas gojenia niż w grupie kontrolnej oraz doskonałą kontrolę bólu, a także – co nie jest bez znaczenia – obniżyć koszty leczenia.

Inne badania potwierdzają stymulację wazomotoryki, co pozwala z jednej strony na uwalnianie czynników angiogenetycznych oraz zwiększony drenaż limfatyczny, a z drugiej strony na zmniejszenie obrzęków, przy jednoczesnym uruchomieniu odpowiedzi immunologicznej zmniejszającej poziom cytokin prozapalnych. Potwierdzono polepszenie przepływu krwi oraz namnażanie miocytów i uwalnianie angiogenetycznych czynników wzrostu.

Inni autorzy podkreślali różną kontrolę bólu, którą można uzyskać za pomocą obu technik FREMS i TENS w schorzeniach układu mięśniowo-szkieletowego, takich jak: zespół mięśniowo-powięziowy, leczenie bólu barku, bóle odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, zapalenie ścięgien.

W zakresie zmian napięcia mięśniowego przebadano wpływ niektórych konkretnych sekwencji FREMS na kontrolę napięcia mięśniowego, która zachodzi poprzez modulację aktywności odruchowej i pobudliwości korowej oraz na zmiany napięcia mięśniowego. W zakresie urazów mięśni inni autorzy wskazują na statystycznie istotne zmniejszenie bólu w leczeniu metodą FREMS.

Wszystkie opisane wyżej działania aktywują kluczowe w walce z bólem reakcje organizmu, takie jak: funkcjonalna reaktywacja tkanek biologicznych uszkodzonych przez brak równowagi metabolicznej; hamowanie objawowych procesów nerwowomięśniowego sprzężenia zwrotnego; mobilizacja czynników zapalnych i prozapalnych oraz przyspieszenie procesów naprawy uszkodzonych tkanek. Poniżej opis kilku badań z bogatej literatury przedmiotu (chronologicznie).

Ryc. 3. Laserowe obrazowanie dopplerowskie przepływu krwi. Bevilacqua i in. Ospedale L. Sacco, Mediolan.

Ryc. 4. Choroba tętnicy obwodowej po zabiegach FREMS.

Ryc. 5. Odległość chodzenia bez bólu. Da Ros, i in. Uniwersytet Udine, Uniwersytet Warwick, Foot and Ankle Clinic, Abano Term EASD 2006. W badaniu brało udział 18 pacjentów (1 cykl FREMS);
obserwacja po 1 miesiącu i po 3 miesiącach.

Badanie 1. Zapalenie ścięgna Achillesa a FREMS

Badanie przeprowadzono w Szpitalu SRRF w Monselice na oddziale Chirurgii Stopy i Kostki, w Ośrodku Rehabilitacyjnym Abano Terme oraz w Ośrodku Rehabilitacyjnym Blucenter w Padwie. Opis i wyniki badania zaprezentowano podczas XIV Międzynarodowego Kongresu Rehabilitacji Sportowej i Traumatologii w Bolonii w 2005 roku. Zespół badawczy: M. Baldo, A. Volpe, D. Varotto, M. Murgia, L. Sandi.

Dopływ krwi do ścięgna Achillesa odbywa się przez podłużne tętnice biegnące przez mięsień i część ścięgna z najsłabszym ukrwieniem, która znajduje się około 2 do 6 cm powyżej przyczepu z kością piętową. Dopływ krwi maleje z wiekiem, co predysponuje do powstawania przewlekłego zapalenia i możliwego zerwania w okolicy ścięgna.

Mając to na uwadze, przeprowadzono badanie otwarte obejmujące 23 przypadki zapalenia ścięgna Achillesa leczonego za pomocą FREMS. Do badania zakwalifikowano 23 pacjentów w średnim wieku.

Zostali oni poddani leczeniu metodą FREMS 10 razy z rzędu przez dwa tygodnie: 5 razy w tygodniu, od poniedziałku do piątku. Pacjenci nie zostali poddani innej terapii w trakcie leczenia w okresie poddanym analizie.

Wszystkich pacjentów poddano wcześniej tym samym procedurom diagnostycznym: wizyta lekarska z postawieniem diagnozy; rezonans magnetyczny NMR w klinice; baropodometryczna ocena statyczna i dynamiczna przed i po serii terapeutycznej; badanie izokinetyczne przed i po serii terapeutycznej; końcowa wizyta lekarska w celu oceny wyników.

Wizualna skala analogowa (VAS) oraz manualne badanie bólu zostały obliczone trzykrotnie: na początku, po dwóch tygodniach i po czterech tygodniach od leczenia.

Wyniki, jakie uzyskano w trakcie badania, wskazują, że VAS uległ poprawie od 7,0±0,8 do 2,4±1,8 po dwóch tygodniach i do 1,5±1,8 po czterech tygodniach obserwacji. Badanie izokinetyczne wykazało poprawę w pracy ścięgien, a loże mięśni poprawiły wyniki po dwóch tygodniach terapii w zakresie siły (5 powtórzeń przy 60°/s) oraz działania (10 powtórzeń przy 100°/s), jak wskazano w tabeli poniżej.

Badacze doszli do wniosku, że poprawę unaczynienia i obniżenie bólu za pomocą neuromodulacji FREMS można uznać za dobrą alternatywę dla innych terapii fizycznych.

Z doświadczenia w stosowaniu konwencjonalnych metod leczenia w tego rodzaju patologiach, a także z otrzymanych wyników można wnioskować, że zastosowanie FREMS jest w stanie obniżyć ból poprzez zmniejszenie obszarów objętych stanem zapalnym dzięki efektowi naczynioruchowemu. Ponadto wywołane wewnętrzne uwolnienie czynników wzrostu mogłoby wyjaśniać dobry efekt o średniej długości oraz brak nawrotu.

Badanie 2. Wpływ terapii metodą FREMS na ból odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa

W lipcu 2007 roku w Centrum Medycyny Sportowej i Terapii Fizycznej w Macerata (Włochy) rozpoczęto kontrolowane badanie nad zastosowaniem systemu FREMS w niektórych schorzeniach nerwowo-mięśniowych, w szczególności w bólach odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa i bólach barku.

W badaniu kręgosłupa uwzględniono ostre jedno- lub obustronne rwy kulszowe z neurologicznymi deficytami korzeni lub bez nich. Wszyscy pacjenci odbyli wewnętrzną wizytę specjalistyczną. U wszystkich wykonano standardowe badania radiograficzne i badania tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego. Wykluczono pacjentów w wieku poniżej 18 lat i powyżej 80 lat, w ciąży, z rozrusznikiem serca lub z chorobami nowotworowymi.

Grupa licząca łącznie 40 osób została losowo podzielona na dwie podgrupy. Pacjentów z pierwszej grupy poddano leczeniu standardowemu – zastosowano u nich masaż próżniowy, prądy diadynamiczne, masaż trakcyjny. Drugą podgrupę leczono standardowo i dodatkowo metodą FREMS – było to 10 sesji FREMS z protokołem dla bólów odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, przeprowadzonych w kolejnych dniach, oprócz soboty i niedzieli.

Codziennie dokonywano oceny za pomocą skali VAS i dawki leków, a na koniec leczenia odbywała się ocena specjalistyczna. Wyniki badania ujawniły, że przyjmowanie środków przeciwbólowych zmniejszyło się w drugiej grupie wcześniej (około 5. sesji) niż w grupie pierwszej (około 7. sesji). Skala VAS zmniejszyła się wraz ze zmniejszeniem dawki przyjmowanych leków.

Badanie 3. Jak metoda FREMS działa na ból barku?

Celem badania była ocena bólu i dawkowania leków przeciwbólowych. Uwzględniono osoby cierpiące na ból barku o charakterze ostrym, jak i przewlekłym – zarówno po operacji, jak i bez niej. Wykluczono pacjentów w wieku poniżej 18 lat i powyżej 75 lat, z rozrusznikiem serca, z aktywnymi chorobami nowotworowymi, kobiety w ciąży oraz osoby zaangażowane w spory medyczno-prawne.

Grupa licząca łącznie 28 osób została losowo podzielona na dwie równe podgrupy. Pierwszą poddano leczeniu standardowemu – zastosowano mobilizację aktywną i bierną, laseroterapię, TENS. Drugą grupę poddano leczeniu standardowemu oraz dodatkowo metodą FREMS – było to 10 sesji FREMS z protokołem dla bólu barku, w kolejnych dniach, oprócz soboty i niedzieli.

Codziennie dokonywano oceny za pomocą skali VAS i dawki leków, a na koniec leczenia odbywała się ocena specjalistyczna.

Wyniki badania pokazały, że skala VAS zmniejszyła się o trzy punkty w okolicach 5.–6. sesji w drugiej grupie (FREMS) oraz o trzy punkty około 7.–8. sesji w pierwszej grupie. Wcześniej nastąpiło również zmniejszenie dawki przyjmowanych środków przeciwbólowych w drugiej grupie (FREMS) – w okolicach 7. sesji – w porównaniu z pierwszą grupą, w której miało to miejsce w okolicach 9.–10. sesji.

W leczeniu zespołów bólu mięśniowo-powięziowego uzyskano zachęcające wyniki, choć nie udało się przeprowadzić badań kontrolnych, które pozwoliłyby na wyciągnięcie pogłębionych wniosków.

Badanie 4. Zespół cieśni kanału nadgarstka a FREMS

Sprawozdanie z badania zaprezentowali E. Grisostomi z Kliniki Ville Anna San Benedetto del Tronto i V. Mandozzi z Ortopedii i Traumatologii Szpitala w Civitanova Marche podczas 48. Kongresu Włoskiego Towarzystwa Chirurgii Ręki w 2010 roku.

Zespół cieśni kanału nadgarstka (ZCN) to najpowszechniejsze schorzenie z grupy urazów kończyny górnej wynikających z przeciążenia na skutek wykonywania pracy. Pacjenci, u których objawy trwają dłużej niż 6 miesięcy, oporni na leczenie zachowawcze, z zaburzeniami funkcji czuciowo-ruchowych, powinni być kierowani do leczenia operacyjnego.

W przypadkach, które nie wymagają jeszcze interwencji chirurgicznej, można zastosować jedną z kilku metod leczenia zachowawczego. Nie istnieje jednak w pełni skuteczna terapia farmakologiczna ani nawet metoda fizykoterapii, co do skuteczności której wszyscy byliby zgodni i uznali jej wyższość w łagodzeniu objawów ZCN nad innymi metodami.

Celem badania było sprawdzenie skuteczności nowej, niefarmakologicznej terapii FREMS w leczeniu bolesnych objawów ZCN. Do badania zakwalifikowano pacjentów z bolesnymi objawami występującymi od kilku miesięcy, u których nie stwierdzono zaburzeń ruchowych, a jedynie zaburzenia wrażeń czuciowych: 20 kobiet i 4 mężczyzn, w tym 4 przypadki obustronne. Średni wiek badanych to 50 lat.

Wyniki, jakie udało się uzyskać po 6 miesiącach leczenia zachowawczego, to: 14 przypadków z całkowitą remisją zaburzeń czucia, 5 przypadków ustabilizowanych – z umiarkowanym bólem podczas wysiłku, 5 mniej zadowalających wyników – z nawrotem parestezji skóry na palcach po kilku miesiącach.

Wnioski: ZCN należy do licznej grupy urazów kończyny górnej, w których mechanizm patogenetyczny tkwi w niedokrwieniu tkanek (ścięgna, więzadła, torebki stawowe, nerwy obwodowe), indukowanym przeciążeniem czynnościowym.

Z tego względu dowody kliniczne na przywrócenie funkcjonalności mikrokrążenia dzięki FREM pozwalają na jej utrzymanie w leczeniu fizycznym ZCN. Nasze doświadczenie kliniczne, wciąż jeszcze podstawowe, pozwala zaobserwować, że wczesne zastosowanie leczenia – wraz z zasugerowaniem pacjentowi, aby skorygował wadliwe ułożenie nadgarstka i ruchy palców podczas wykonywania prac – jest w stanie zwalczać przyczyny tego zaburzenia.

Badanie 5. Leczenie neuropati obwodowej u chorych na cukrzycę za pomocą metody FREMS

W 2012 roku zespół w składzie: E. Bosi, G. Bax, L. Scionti, V. Spallone, S. Tesfaye, P. Valensi, D. Ziegler w imieniu Europejskiej Grupy ds. Badań FREMS przeprowadził badanie, którego celem była ocena skuteczności i bezpieczeństwa FREMS jako terapii objawowej neuropatii obwodowej u chorych na cukrzycę (artykuł opisujący badanie opublikowano na Springerlink.com z dostępem otwartym, https://scholar. google.pl/scholar (doi: 10.1007/s00125-012-2795-7 &hl=en&as_sdt=0&as_vis=1&oi=scholart).

Badanie miało formę podwójnie zaślepionego, randomizowanego, wieloośrodkowego badania klinicznego w grupach równoległych, złożonego z trzech serii, gdzie na każdą składało się 10 sesji zabiegów FREMS lub placebo podanych w ciągu 3 tygodni, w odstępach 3-miesięcznych, gdzie ogólny monitoring trwał około 51 tygodni.

Pierwszorzędowym punktem końcowym była zmiana w prędkości przewodnictwa nerwowego (NCV) w nerwach strzałkowych głębokich, piszczelowych i łydkowych. Do drugorzędowych punktów końcowych zaliczono wpływ leczenia na odczuwanie bólu, wrażenia dotykowe, termiczne i wibracji.

Do badania zakwalifikowano chorych w wieku od 18 do 75 lat z cukrzycą trwającą co najmniej rok, z objawową polineuropatią cukrzycową w kończynach dolnych (tj. nietypową amplitudą, latencją lub NCV w nerwie piszczelowym, głębokim strzałkowym lub łydkowym, ale z potencjałem wzbudzanym i mierzalnym NCV w nerwie łydkowym), z wynikiem ≥7 w Skali Neuropatii Cukrzycowej Michigan oraz przyjmujących leki stabilizujące neuropatię cukrzycową w ciągu miesiąca poprzedzającego rekrutację.

Dane zebrano w warunkach leczenia otwartego. Uczestników przydzielano do terapii FREMS lub placebo (w stosunku 1:1) zgodnie z sekwencją generowaną przez komputerowy generator numerów losowych, bez stosowania czynników blokowych lub stratyfikacji.

Badacze wprowadzili daty urodzenia chorych oraz numer ośrodka w formie cyfrowej do interaktywnego systemu rejestrowania głosu, aby przypisać pacjentów do odpowiedniej grupy leczenia. Typ leczenia był niewidoczny dla uczestników, badaczy prowadzących badanie oraz osób oceniających wyniki.

Chorych z neuropatią objawową przydzielono losowo do grupy FREMS lub placebo. W populacji zgodnej z zamiarem leczenia (50 FREMS, 51 placebo) nie stwierdzono różnic pomiędzy FREMS a placebo pod względem zmiany NCV w trzech badanych nerwach (głęboki strzałkowy, piszczelowy oraz łydkowy).

FREMS wywoływał znaczące zmniejszenie bólu zarówno w dzień, jak i w nocy, zgodnie z pomiarem na wizualnej skali analogowej, wykonywanym natychmiast po każdej sesji zabiegów, chociaż ten korzystny efekt nie był już mierzalny 3 miesiące po leczeniu.

W porównaniu z grupą placebo, w grupie FREMS próg czucia zimna znacząco się poprawił, podczas gdy nieistotne różnice zaobserwowano w przypadku progów wibracji i czucia ciepła. W czasie badania nie zarejestrowano żadnych istotnych działań niepożądanych.

Badanie potwierdziło, że FREMS jest bezpieczną metodą leczenia objawowej neuropatii cukrzycowej, dającą natychmiastowe, chociaż tymczasowe zmniejszenie bólu, i bez wpływu na NCV.

Wybrane badania skuteczności terapii FREMS

1. FREMS therapy before and after occlusive reactive hyperemia, Med Eng Phys. 2015 Nov; 37(11):1111.
2. Successful Treatment of Dercum’s Disease by Transcutaneous Electrical Stimulation: A Case Report, Medicine (Baltimore) 2015 Jun; 94(24): e950.
3. Electrical stimulation as adjuvant treatment for chronic leg ulcers of different aetiology: an RCT, J Wound Care 2013 Oct; 22(10):525-6, 528-33. 
4. Effect of local blood flow in thermal regulation in diabetic patient. Microvasc Res 2013 Jul; 88:42-7.
5. Frequency-modulated electromagnetic neural stimulation (FREMS) as a treatment for symptomatic diabetic neuropathy: results from a double- -blind, randomised, multicentre, Diabetologia 2013 Mar;56(3):467-75.
6. Effectiveness of the frequency rhythmic electrical modulation system for the treatment of chronic and painful venous leg ulcers in older adults, Rejuvenation Res 2012 Jun; 15(3):281-7.
7. Recovery of 0.1Hz microvascular skin blood flow in dysautonomic diabetic (type 2) neuropathy by using Frequency Rhythmic Electrical Modulation System (FREMS, Med Eng Phys. 2010 May; 32(4):407-13.
8. Frequency rhythmic electrical modulation system in the treatment of chronic painful leg ulcers, Arch Dermatol Res. 2008 Aug; 300(7):377-83.
9. Frequency-modulated electromagnetic neural stimulation enhances cutaneous microvascular flow in patients with diabetic neuropathy. J Diabetes Complications Jan-Feb 2009; 23(1):46-8.
10. Induction of vascular endothelial growth factor release by transcutaneous frequency modulated neural stimulation in diabetic polyneuropathy. J Endocrinol Invest. 2007 Dec; 30(11):944-7.

FREMS w Polsce

Pierwsze w Polsce zabiegi z wykorzystaniem technologii FREMS odbyły się w dniach 17–18 kwietnia 2019 roku w Gdańsku, przy ulicy Beniowskiego 37, w gabinecie FootComfort Izabeli Magdy Rosłoniec.

Terapii poddano 10 pacjentów diabetologicznych z neuropatią cukrzycową, ZSC i stopą Charcota. Zabiegi wykonano licencjonowanym aparatem APTIVIA 4, przy wsparciu przedstawiciela firmy Fremslife.

Urządzenie wyposażone jest w 4 niezależne kanały stymulacji neuro, z których każdy ma 4 dipole, dzięki czemu łącznie 32 elektrody umożliwiają odpowiednio zróżnicowaną stymulację dla ponad 20 protokołów aplikacji. Urządzenie jest wyposażone w praktyczną funkcję kontroli odłączania elektrod, co gwarantuje wysoką skuteczność i optymalny wynik końcowy każdego zabiegu.

Oto zakres możliwości terapeutycznych urządzenia APTIVIA 4:

• leczenie bólu towarzyszącego schorzeniom nerwowo-naczyniowym
• zapobieganie powikłaniom naczyniowym, takim jak bolesne neuropatie cukrzycowe i waskulopatie 
• leczenie owrzodzeń
• leczenie zaburzeń mikrokrążenia (szumy uszne, choroba Raynauda, obrzęki).

Drugie urządzenie udostępniane przez firmę FremsLife – APTIVIA FISIO FREMS – to doskonałe rozwiązanie niefarmakologiczne dla rehabilitacji sportowej i fizjoterapii ogólnoustrojowej.

Szczegółowe wskazania do stosowania APTIVIA FISIO FREMS są następujące:

• fizjoterapia i rehabilitacja: rwa kulszowa, radikulopatie spowodowane uciskiem na nerw, dyskopatie, zespół bolesnego barku, krwiaki pourazowe, zespół cieśni nadgarstka, zespół cieśni stępu, pourazowy i zwykły zespół szyjno-barkowy, gonartroza, koksartroza, spondyloza, urazy kręgosłupa szyjnego;
• leczenie bólu: ostre i przewlekłe bóle neuropatyczne, ból spowodowany przepukliną kręgosłupa, bolesne parestezje, przewlekły ból u chorych ze schorzeniami nieonkologicznymi, ból deaferentacyjny;
• urazy: urazy mięśniowe, więzadeł, ścięgien, deformacje stawów, zapalenie przyczepu ścięgna, zapalenie kaletki, zapalenie torebki stawowej, kontuzje.

Obecnie, po dwóch latach, w pracowni FootComfort terapii FREMS regularnie poddawanych jest grupa 43 pacjentów z następującymi schorzeniami (w nawiasach podany jest czas trwania choroby):

• bolesna neuropatia cukrzycowa (30 lat);
• bolesna polineuropatia poalkoholowa (4 lata);
• krytyczna bolesna neuropatia nerwu strzałkowego w wyniku uszkodzenia mechanicznego (2,5 roku); 
• bolesna neuropatia, powikłania ZSC, stopa Charcota (12 lat, pacjent po usunięciu nerki);
• bolesne częściowe uszkodzenie nerwu kulszowego, opadająca stopa;
• bolesna polineuropatia pozapalna tzw. rękawiczki i skarpetki, czyli brak czucia powierzchownego i głębokiego od palców do połowy nadgarska lub do kolan (20 lat).

Wszyscy pacjenci wykonali wcześniej badanie diagnostyczne EMG, zmagali się z utrudnionym chodzeniem, bólami w nocy i w dzień, określanymi jako "rażenie prądem", "piranie", "mrowienia", a także z chorobami towarzyszącymi. Wszyscy używają ortotyki indywidualnej i poddani zostali edukacji ruchowej.

Szczególną grupę stanowią pacjenci cierpiący na neuropatię cukrzycową, która często związana jest z bólem nie do zniesienia, utrzymującym się wiele miesięcy. Z uwagi na brak celowanych terapii zmuszeni byli dotychczas do przyjmowania drogich, a często mało skutecznych leków przeciwbólowych, psychotropowych, czy np. na epilepsję (sukcesywne odstawianie leków, w miarę postępów terapii FREMS, było konsultowane przez lekarzy prowadzących).

W listopadzie 2020 roku dr Grzegorz Krasowski, ordynator Oddziału Chirurgicznego w Krapkowickim Centrum Zdrowia, poinformował, że rozpoczął badania kontrolnej grupy 20 pacjentów, wykorzystując urządzenie APTIVIA 4.

Celem badania jest zmniejszenie bólu neuropatycznego wśród pacjentów z ranami przewlekłymi na tle cukrzycy, a także ocena ograniczenia bólu i poprawy wyników leczenia wśród pacjentów z ranami na tle niedokrwienia, z niewydolnością żylną i na tle mieszanym.

W badaniu oceniane będą następujące parametry: natężenie bólu w skali VAS, wielkość rany wraz z dokumentacją fotograficzną oraz posiew mikrobiologiczny z rany. Program badań jest kontynuowany.