Nowa metoda korekcji wad postawy w porażeniu mózgowym

Dysfunkcje kontroli postawy, zwłaszcza na poziomie I–III w Systemie Klasyfikacji Funkcji Motoryki Dużej (GMFCS), są powszechne u dzieci z porażeniem mózgowym (pm)1–3. Pacjenci z dysfunkcją kontroli postawy nie są w stanie koordynować aktywacji mięśni posturalnych we właściwej kolejności^4,5, a rozwinięta postawa antycypacyjna może być zmienna i nieskuteczna⁶. Obecnie nie rekomenduje się żadnej konkretnej standardowej terapii, nie jest bowiem jasne, jaki element powoduje tę dysfunkcję⁷.

Skupiliśmy się na wadzie postawy jako punkcie wyjściowym do badań, ponieważ orientacja postawy stanowi jeden z dwóch elementów związanych z kontrolą postawy⁸. Wady postawy związane z porażeniem mózgowym, takie jak wygięcie tylne kolan (genu recurvatum), brak pełnego wyprostu kolana, pochylenie miednicy, zmieniona krzywizna kręgosłupa oraz zwiększone przodopochylenie kości udowej^9–11, rozpoznawane klinicznie jako złożone wielostawowe wielopłaszczyznowe zaburzenia orientacji postawy⁸, mogą skutkować słabością mięśni, bólem stawów i przykurczami stawów^12,13.

W praktyce klinicznej stosowane są wielopoziomowe operacje mające na celu wyleczenie przykurczów stawów, ale ich wpływ na kontrolę postawy jest kontrowersyjny^14,15. Wcześniejsze raporty nie wyjaśniły patogenezy wad postawy u pacjentów z pm ani ich związku z dysfunkcją kontroli postawy^16,17. Do dzisiaj nie jest jasne, czy wadom postawy można zapobiegać lub je leczyć ani, czy i jak profilaktyka, lub korekcja poprawia kontrolę postawy⁷.

Nasz zespół pracuje nad systemem reedukacji prawidłowej postawy od 2013 roku, mając na celu zmianę wad postawy u pacjentów z dysfunkcją kontroli postawy. Dysponujemy obecnie złożonym z pięciu kroków protokołem o nazwie Trening Stania z Ograniczeniem (TSO) – trójwymiarowym systemem reedukacji prawidłowej postawy. Opublikowano wyniki wcześniejszego protokołu dotyczącego wpływu na przodopochylenie miednicy i szybkość chodu u dzieci z pm¹⁸. W niniejszym artykule przedstawiamy po raz pierwszy uaktualniony protokół i dzielimy się pierwszymi wynikami Treningu Stania z Ograniczeniem u sześcioletniej dziewczynki z pm z GMFCS poziomu I. Celem naszych badań jest ujawnienie elementów wad postawy i zrozumienie korelacji między korekcją wad postawy a kontrolą postawy u dzieci z pm.

Metody

Jest to badanie kliniczne pierwszej fazy trójwymiarowego systemu reedukacji prawidłowej postawy stosowanego u dzieci z pm. Raport niniejszy dotyczy tylko jednej uczestniczki – ze względu na ograniczenie wymagające, by pacjent nie korzystał podczas badania z żadnej innej formy terapii, a większość rodziców wolała wybrać fizjoterapię zintegrowaną.