Funkcjonalny test ruchowy do wykrywania zaburzeń sensomotorycznych u sportowców po wstrząśnieniu mózgu

Zaburzenia sensomotoryczne u sportowców po wstrząśnieniu mózgu 

Wstrząśnienie mózgu związane ze sportem to wywołane przez uraz funkcjonalne zaburzenie mózgu powodujące przejściowo zmieniony stan psychiczny. Coraz więcej dowodów sugeruje, że związane ze sportem wstrząśnienie mózgu może się wiązać z takimi konsekwencjami jak mięśniowo-szkieletowe urazy kończyn dolnych. Teoria, intuicja kliniczna i wstępne badania wskazują, że powstrząśnieniowe zaburzenia sensomotoryczne mogą stanowić ważną zmienną pośredniczącą na tej potencjalnie przyczynowej ścieżce. Mimo istnienia prawdopodobnych hipotez sam mechanizm pozostaje nieuchwytny.

Stworzenie testów oceniających, które mogłyby wykrywać utrzymujące się kliniczne i neurobiologiczne zaburzenia po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem, jest kwestią priorytetową. Obecnie zalecane strategie badania za linią boczną sprawdzają objawy kliniczne, deficyty poznawcze i zaburzenia równowagi po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem, które u większości sportowców ustępują – do stanu mniej więcej sprzed wstrząśnienia – w ciągu 10–14 dni od urazu. Większość sportowców uniwersyteckich i dorosłych odzyskuje normalną równowagę statyczną i zgłasza ustąpienie objawów w ciągu odpowiednio 5 i 10 dni po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem. W związku z powyższym czas powrotu do gry po takim zdarzeniu pozostaje krótki (≤ 21 dni) w przypadku większości sportowców zawodowych, amatorów czy osób uprawiających sport rekreacyjnie – niezależnie od uprawianej dyscypliny. Czułość wielopłaszczyznowych badań maleje jednak wraz ze wzrostem czasu od wstrząśnienia, co powoduje niepewność odnośnie do kwestii, czy ustąpienie zaburzeń powstrząśnieniowych odzwierciedla pełny powrót do normalnych możliwości sportowca.

Funkcjonalne testy ruchowe mogą stanowić fizyczne i poznawcze wyzwania lepiej naśladujące wymagania, jakim muszą sprostać sportowcy podczas aktywności sportowej, niż izolowane testy kliniczne. Stosowanie funkcjonalnych testów ruchowych podczas badania sportowców po doznanym wstrząśnieniu mózgu może wykrywać subtelne, ale utrzymujące się zaburzenia sensomotoryczne, które umykają w standardowych klinicznych testach równowagi statycznej. Na przykład chodzenie z podzielną uwagą i związane ze sportem funkcjonalne zadania ruchowe okazały się obiecujące w wykrywaniu zaburzeń dynamicznej kontroli postawy, jeśli wykonano je w ciągu miesiąca od wstrząśnienia mózgu. Zaburzenia kontroli postawy mogą się nasilać w środowisku bardziej dynamicznym fizycznie i stanowiącym większe wyzwanie poznawcze, wymagającym od sportowców dystrybuowania zasobów uwagi zgodnie z wewnętrznymi i zewnętrznymi bodźcami poznawczymi. Fizyczne i poznawcze wyzwania stawiane sportowcom przez aktywność sportową wywołują u nich wysokie zapotrzebowanie na umiejętność przetwarzania przychodzących bodźców i reagowania na nie.

Biorąc pod uwagę, że po związanym ze sportem wstrząśnieniu mózgu mogą współwystępować zmniejszone zdolności wewnętrznego przetwarzania oraz zaburzenia sensomotoryczne, uczestnictwo w dynamicznym i złożonym środowisku sportowym przy nieprawidłowych wzorcach ruchu może zwiększać u danego sportowca ryzyko urazu. Zastosowanie funkcjonalnych testów ruchowych, które stanowią większe wyzwanie od zadań statycznych, podczas badania sportowców po wstrząśnieniu mózgu może pozwolić na wykrycie subtelnych zaburzeń sensomotorycznych, które mają ważne implikacje w podejmowaniu decyzji o powrocie do gry i dla przyszłego ryzyka mięśniowo-szkieletowych urazów kończyn dolnych.

Niniejsze badanie prospektywne miało na celu longitudinalne zbadanie istnienia zaburzeń sensomotorycznych u dorosłych sportowców amatorów po związanym ze sportem wstrząśnieniu mózgu, przy użyciu dwóch funkcjonalnych testów ruchowych. Postawiliśmy hipotezę, że sportowcy po wstrząśnieniu mózgu będą wykazywali utrzymujące się zaburzenia sensomotoryczne przy wymagających funkcjonalnych testach ruchu do dwóch tygodni po powrocie do aktywności sportowej w porównaniu z grupą kontrolną.

Badanie nad skutecznością funkcjonalnych testów ruchowych w wykrywaniu zaburzeń sensomotorycznych u sportowców po wstrząśnieniu mózgu

Badanie skuteczności funkcjonalnych testów ruchowych po wstrząśnieniu mózgu u sportowców - metody

Identyfikacja uczestników badania

Nabór pacjentów ze wstrząśnieniem mózgu przeprowadzono na oddziale ratunkowym krajowego szpitala uniwersyteckiego podczas 20 miesięcy od stycznia 2017 r. do sierpnia 2018 r. Lekarz medycyny ratunkowej zdiagnozował u pacjentów związane ze sportem wstrząśnienie mózgu.

Na potrzeby niniejszego badania zdefiniowaliśmy związane ze sportem wstrząśnienie mózgu jako uszkodzenie mózgu wywołane przez uraz biomechaniczny przenoszący siłę impulsywną na mózg i przejawiające się przejściowo zmienionym stanem psychicznym.

Po zidentyfikowaniu pacjenta ze wstrząśnieniem mózgu sprawdzano, czy pacjent spełnia kryteria kwalifikowania do badania i jeśli tak, pytano go, czy chce wziąć w nim udział. Pacjentów ze wstrząśnieniem mózgu kwalifikowano do udziału w badaniu, jeśli byli sportowcami amatorami w wieku 16–38 lat oraz jeśli na oddziale ratunkowym zdiagnozowano wstrząśnienie mózgu, do którego doszło podczas zawodów sportowych lub treningu. Uczestników dyskwalifikowano, jeśli zgłosili: doznanie wstrząśnienia mózgu związanego ze sportem w ciągu wcześniejszych 12 miesięcy; doznanie więcej niż trzech wstrząśnień mózgu w ciągu całego życia; utratę przytomności dłuższą niż 1 minuta po obecnym wstrząśnieniu mózgu; dolegliwości kończyn dolnych podczas wcześniejszych 12 miesięcy, które doprowadziły do wykluczenia z treningu i/lub udziału w zawodach na co najmniej 24 godziny lub zaburzenia przedsionkowe w wywiadzie. Grupę kontrolną dopasowaną pod względem płci, wieku i rodzaju aktywności pozyskano poprzez rozreklamowanie badania wśród drużyn sportowych oraz z zastosowaniem tych samych kryteriów wykluczających, jakie obowiązywały w grupie ze wstrząśnieniem mózgu.

Czasowy plan badania

Uczestnicy, którzy wyrazili zgodę na udział, przeszli trzy tury badań w laboratorium analizy ludzkiego ruchu. Przebadaliśmy uczestników po wstrząśnieniu mózgu:

1. przed upływem tygodnia od wstrząśnienia,
2. po uzyskaniu pozwolenia lekarskiego na powrót do gry (pdg) oraz
3. dwa tygodnie po pdg po doznanym wstrząśnieniu mózgu.

Uczestnicy z grupy kontrolnej przeszli badania mniej więcej dwa tygodnie i cztery tygodnie po badaniu pierwotnym. Naszym celem było przebadanie ich w dopasowanych punktach czasowych, przypadających w ciągu trzech dni od badania uczestników ze wstrząśnieniem. Pozwolenie lekarskie na pdg określiliśmy jako pozwolenie na powrót do zorganizowanej aktywności sportowej, jakie otrzymał od lekarza sportowiec po wstrząśnieniu mózgu. Proces podejmowania decyzji przez lekarza o pozwoleniu na pdg był niezależny od niniejszego badania, ponadto lekarze i pacjenci byli nieświadomi stawianych w badaniu hipotez. Kryteria pdg zależały od danego lekarza i obejmowały podejście zależne od czasu (jak np. zapewnienie, by sportowiec przestrzegał wyznaczonego okresu odpoczynku) oraz zależne od kryteriów (jak np. czas oczekiwania wolny od objawów). Lekarze typowo zalecali sportowcom pdg przy użyciu protokołu pdg złożonego z kilku kroków, zwiększającego stopniowo ilość i intensywność sportowej aktywności fizycznej.

Dane demograficzne uczestników

Zebraliśmy następujące informacje demograficzne, które ewentualnie mogłyby mieć wpływ na związek między wstrząśnieniem mózgu a czasem rekonwalescencji: wywiad odnośnie do zdiagnozowanych wstrząśnień mózgu, wywiad odnośnie do migren, diagnoza zaburzeń uwagi lub niepełnosprawności w obszarze uczenia się, diagnoza zaburzeń lękowych lub depresji w wywiadzie.

Badanie skuteczności funkcjonalnych testów ruchowych po wstrząśnieniu mózgu u sportowców - protokół badania

Podczas każdego przeprowadzanego badania uczestnicy z obu grup byli poddawani dwóm testom.

• Test gwiazdy (SEBT)
  • Miara efektu - odległość wysięgu do przodu skorygowana z uwzględnieniem długości nogi
    
    • Wskaźnik pomiaru (jednostka) - procenty (%)
  • Miara efektu - wymiar podobieństwa
    • Wskaźnik pomiaru (jednostka) - brak jednostki
• Test szeregu skoków (MHT)
  • Miara efektu - czas wykonania
    • Wskaźnik pomiaru (jednostka) - sekundy (s)
  • Miara efektu - strategie korekcji postawy
    • Wskaźnik pomiaru (jednostka) - liczba
  • Miara efektu - czas osiągnięcia stabilności (oś x)
    • Wskaźnik pomiaru (jednostka) - sekundy (s)
  • Miara efektu - czas osiągnięcia stabilności (oś y)
    • Wskaźnik pomiaru (jednostka) - sekundy (s)

Na czym polega test gwiazdy?

Test gwiazdy (SEBT – star excursion balance test) pozwala na kliniczną ocenę dynamicznej kontroli postawy. Podczas testu uczestnik wykonuje przysiad na jednej nodze, sięgając drugą nogą jak najdalej, by dotknąć punktu wzdłuż jednego z ośmiu odcinków narysowanych na podłożu, rozciągających się od ustalonego punktu centralnego i leżących względem siebie pod kątem 45°. Uczestnikom badania polecono wykonać test gwiazdy w kierunku do przodu. Krótko mówiąc, uczestnicy utrzymują stabilność na jednej nodze, podczas gdy drugą sięgają maksymalnie daleko do przodu. Do badania dla każdego z uczestników użyliśmy średniego wyniku trzech pomiarów. Odległość wysięgu w przód skorygowano z uwzględnieniem długości nogi uczestnika (mierzonej od przedniego górnego kolca biodrowego do kostki przyśrodkowej), by różnice w długości nóg uczestników nie wpływały na wynik.

Zmierzyliśmy zakres ruchu zgięcia grzbietowego stawu skokowego kończyny podtrzymującej ciężar w zamkniętym łańcuchu poprzez przeprowadzenie testu wypadu z kolanem przy ścianie i ujęliśmy wynik jako zmienną mylącą, aby zminimalizować jej wpływ na wynik skorygowanej odległości wysięgu w przód. Ponadto wyliczyliśmy wymiar podobieństwa, łącząc ścieżki środka nacisku przednio-tylnego i przyśrodkowo-bocznego. Wymiar podobieństwa to miara bezjednostkowa opisująca złożoność sygnału środka nacisku, dostarczająca tym samym wskazówki odnośnie do stopnia, w jakim uczestnik wykorzystuje dostępną bazę podparcia. Wymiar podobieństwa opisuje kształt, wykorzystując wartości od 1 (tzn. niska złożoność lub obniżona możliwość korzystania z bazy podparcia) do 2 (tzn. wysoka złożoność).

Narzędzie do testu gwiazdy jest bardzo proste, wystarczą cztery odcinki taśmy naklejone na podłogę.

Na czym polega test szeregu skoków?

Test szeregu skoków (MHT – multiple hop test) jest instrumentem do funkcjonalnej oceny dynamicznej kontroli postawy utworzonym przez Riemanna i in.¹. Uczestnicy wykonywali MHT w sposób opisany przez Eechaute i in.^2,3. Pokrótce: uczestnicy podskakują i lądują, na stabilnej podstawie, wzdłuż wielokierunkowego wzoru 10 ponumerowanych znaczników na podłożu. Uczestnicy na chwilę zatrzymują się po wylądowaniu na każdym znaczniku, by uzyskać dostateczną stabilność. Gdy przenoszące ciężar uczestnika kolano i biodro znajdą się już w jednej linii, a stopa, klatka piersiowa i głowa będą skierowane do przodu – uczestnik może skakać do następnego znacznika. Uczestnicy starają się podczas lądowania zakryć każdy znacznik stopą, na której stoją. Uczestnikom polecono utrzymywać równowagę i minimalizować strategie korygowania postawy po wylądowaniu.

Strategie korygowania postawy obejmowały:

1. upadek lub potknięcie się;
2. przemieszczenie nogi podpierającej (poprzez przesuwanie lub skakanie);
3. dotykanie ziemi stopą nieprzenoszącą ciężaru ciała;
4. zabieranie dłoni (jednej lub obu) z kości biodrowej;
5. przesuwanie tułowia przyśrodkowo lub w bok w płaszczyźnie czołowej oraz do przodu w płaszczyźnie strzałkowej;
6. trzymanie nóg razem w celu utrzymania stabilności oraz
7. machanie nogą nieprzenoszącą ciężaru ciała w przywiedzeniu lub odwiedzeniu większym niż 30°.

Uczestnicy wykonali cztery podejścia próbne i trzy podejścia testowe, z 3-minutowymi przerwami na odpoczynek między próbami. Uczestnicy wykonywali test szeregu skoków wyłącznie przy użyciu nogi dominującej. Test szeregu skoków był rejestrowany przez kamerę wideo, a następnie dwie niezależne osoby oceniły otrzymane nagrania. Osoby te szacowały liczbę strategii korygujących postawę, użytych przez uczestników podczas testu przy lądowaniu na każdym znaczniku. Sumę błędów korygowania postawy z wszystkich prób zastosowano do wyliczenia wyniku błędów postawy dla każdej oceny testu szeregu skoków. Dla każdego uczestnika wyliczono średnią nieważoną z dwóch ocen błędów (od obu osób oceniających).

Test szeregu skoków nie był oceniany w kohortach po wstrząśnieniu mózgu, wykazuje on jednak dobrą do znakomitej wiarygodność między podejściami, umiarkowaną do dobrej wiarygodność dla danej osoby oceniającej oraz między osobami oceniającymi w zdrowych i innych populacjach klinicznych. Test szeregu skoków wykazuje dobre właściwości pozwalające na odróżnianie osób z przewlekłą niestabilnością stawu skokowego od osób bez niej dzięki wykorzystaniu liczby strategii korygujących.

Na końcu testu szeregu skoków uczestnicy uzyskiwali stabilność na ostatnim znaczniku, który umieszczony był na platformowym czujniku siły. Dane z czujnika przy każdym lądowaniu były rejestrowane od momentu lądowania przez dokładnie 5 sekund. Na podstawie danych z czujnika wyliczono parametr czasu osiągnięcia stabilności zarówno w kierunku przednio-tylnym, jak i przyśrodkowo-bocznym.

W teście szeregu skoków osoba badana ma minimalizować zastosowanie strategii korygujących postawę.

Badanie skuteczności funkcjonalnych testów ruchowych w wykrywaniu zaburzeń sensomotorycznych u sportowców po wstrząśnieniu mózgu - wyniki

Do badania zakwalifikowano 52 pacjentów po wstrząśnieniu mózgu i 52 uczestników kontrolnych; uzyskano ich świadomą zgodę na udział i objęto badaniem. Przed zakończeniem doszło do utraty z badania po dwoje uczestników z każdej grupy. Badanie ukończyło 50 sportowców po wstrząśnieniu mózgu i 50 sportowców z grupy kontrolnej, dopasowanych pod względem płci, wieku i rodzaju aktywności sportowej (tabela 1).

Grupa po wstrząśnieniu mózgu i grupa kontrolna nie różniły się odnośnie do odległości wysięgu do przodu (skorygowanej z uwzględnieniem długości nogi). Dodanie zakresu ruchu zgięcia grzbietowego jako zmiennej mylącej znacząco poprawiło dopasowanie modelu. Również po dopasowaniu grupa po wstrząśnieniu mózgu nie wykazała znacząco innej odległości wysięgu w przód w teście gwiazdy niż grupa kontrolna.

Tabela 1. Dane demograficzne uczestników.

Uwagi: os – odchylenie standardowe. Odległość wysięgu do przodu w teście gwiazdy skorygowana z uwzględnieniem długości nogi.

Wymiar podobieństwa

Choć w grupie ze wstrząśnieniem mózgu nie zauważono znacząco innej złożoności stabilności postawy niż w grupie kontrolnej, to zaobserwowano w niej znacząco odmienną złożoność trajektorii środka nacisku w porównaniu z grupą kontrolną (tabela 2).

Strategie korygowania postawy w teście szeregu skoków

W grupie po wstrząśnieniu mózgu zaobserwowano znacząco większą liczbę strategii korygujących postawę niż w grupie kontrolnej w ciągu tygodnia od wstrząśnienia oraz po otrzymaniu pozwolenia na pdg. Liczba strategii korygujących postawę zastosowana przez grupę po wstrząśnieniu mózgu nie była znacząco różna od grupy kontrolnej dwa tygodnie po pdg (tabela 2).

Czas osiągnięcia stabilizacji w teście szeregu skoków w płaszczyźnie strzałkowej

Początkowe wyniki czasu stabilizacji w kierunku tylno-przednim różniły się między grupami, ale po zastosowaniu poprawki Bonferroniego dla wielokrotnych porównań między grupami owe znaczące różnice zniknęły.

Czas osiągnięcia stabilizacji w teście szeregu skoków w płaszczyźnie czołowej

Początkowo istniały znaczące różnice między grupami odnośnie do czasu stabilizacji w kierunku przyśrodkowo-bocznym. Jednak ponownie poprawka Bonferroniego zlikwidowała większość znaczących różnic.

Tabela 2. Wyniki testu gwiazdy i testu szeregu skoków.

Badanie skuteczności funkcjonalnych testów ruchowych w wykrywaniu zaburzeń sensomotorycznych u sportowców po wstrząśnieniu mózgu -omówienie

Przy użyciu dwóch funkcjonalnych testów ruchowych oceniliśmy występowanie zaburzeń sensomotorycznych w grupie sportowców amatorów, którzy niedawno przeszli wstrząśnienie mózgu, w porównaniu ze sportowcami z grupy kontrolnej. W momencie uzyskania pozwolenia na pdg sportowcy po wstrząśnieniu w teście szeregu skoków wykazywali większą liczbę strategii korygujących postawę niż sportowcy z grupy kontrolnej. Jednakże w punktach czasowych tydzień po wstrząśnieniu oraz dwa tygodnie po pdg czas stabilizacji w obu grupach był podobny. Podczas testu gwiazdy grupa po wstrząśnieniu mózgu również nie wykazywała znaczących różnic w porównaniu z grupą kontrolną w okresie od tygodnia po wstrząśnieniu do dwóch tygodni po pdg.

Wykorzystaliśmy liczbę strategii korygujących postawę zastosowanych podczas testu szeregu skoków jako substytut markera wydajności sensomotorycznej. Dynamiczność i wielokierunkowość testu szeregu skoków wymagają wysokiego poziomu kontroli sensomotorycznej dla zapewnienia stabilności postawy. Spekulowaliśmy, że wykonanie funkcjonalnego zadania ruchowego, takiego jak test szeregu skoków, który uznaje się za bardziej wymagający od mniej funkcjonalnego zadania równowagi statycznej, uwypukli ukryte zaburzenia sensomotoryczne, które przejawiają się jedynie przy dużym obciążeniu poznawczym podczas aktywności sportowej. Nasze ustalenia częściowo potwierdzają przeświadczenie, że subtelne, utrzymujące się zaburzenia sensomotoryczne obecne są w momencie powrotu do gry sportowców po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem i mogą pośredniczyć w związku między wstrząśnieniem a następującym po nim urazem mięśniowo-szkieletowym kończyny dolnej. Niezbędne są dalsze badania prospektywne dla zbadania tej teorii.

Zaburzenia równowagi dynamicznej po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem mogą wpływać na kontrolę chodu podczas chodzenia i biegania, i ewentualnie przyczyniać się do zwiększenia ryzyka mięśniowo-szkieletowego urazu kończyny dolnej. Opóźniony czas reakcji i większa niestabilność postawy podczas szeregu testów funkcji chodzenia mogą się utrzymywać po ustąpieniu zaburzeń klinicznych i powrocie do aktywności sportowej po doznanym wstrząśnieniu. Zaburzona kontrola sensomotoryczna po wstrząśnieniu mózgu stanowi prawdopodobnie tylko jeden z wielu czynników ryzyka, jakie przejawiają się w sposób kompleksowy w następującym po wstrząśnieniu mięśniowo-szkieletowym urazie kończyny dolnej. Na przykład ukryte deficyty siły i nieregularne zalecenia odnośnie do obciążeń treningowych mogą jeszcze bardziej zwiększać podatność sportowca na mięśniowo-szkieletowy uraz kończyny dolnej, jeśli dołączy do nich zaburzona kontrola sensomotoryczna w wyniku zmian neurologicznych po wstrząśnieniu mózgu.

Co ciekawe, dwa tygodnie po powrocie do gry w grupie po wstrząśnieniu mózgu nie stwierdzono znacząco większej liczby strategii korygujących postawę niż w grupie kontrolnej. Lepsze wyniki testu szeregu skoków w grupie po wstrząśnieniu mogą być wynikiem rekonwalescencji systemu sensomotorycznego trwającej od pdg oraz wpływu zorganizowanej aktywności sportowej na kontrolę sensomotoryczną. Możliwe również, że subtelne, klinicznie niewykrywalne zaburzenia sensomotoryczne utrzymują się po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem i mogą z czasem dawać klinicznie znaczące, długoterminowe efekty. Podczas wykonywania testu szeregu skoków w grupie po wstrząśnieniu mózgu nie zaobserwowano znacząco innego czasu stabilizacji w porównaniu z grupą kontrolną. Te zerowe ustalenia są w zgodzie z dostępnym piśmiennictwem badającym przydatność funkcjonalnych testów ruchowych w badaniach związanych ze wstrząśnieniem zaburzeń sensomotorycznych przy użyciu wyników laboratoryjnych.

Szczególnie sportowcy zarówno po niedawnym (w ciągu półtora roku) wstrząśnieniu mózgu, jak i bez wstrząśnienia wykazywali podobny czas stabilizacji podczas lądowania ze skoku na jednej nodze. Ponadto podczas wykonywania zadań ze skakaniem i lądowaniem z przewidywanymi manewrami przecinającymi i bez takich manewrów sportowcy ze wstrząśnieniem w wywiadzie nie wypadali znacząco inaczej w porównaniu ze sportowcami bez wstrząśnienia w wywiadzie.

Dynamiczne badania z użyciem zadań poznawczo-motorycznych nie stwierdzały konsekwentnie różnic między grupą ze wstrząśnieniem a grupą kontrolną w warunkach zadania pojedynczego ani zadania podwójnego. Co więcej, narażenie na uderzenie w głowę podczas jednego sezonu futbolowego, badane prospektywnie, nie było związane ze zmianą wyników ruchu funkcjonalnego po sezonie w porównaniu z wynikami przed sezonem. Jedynie podgrupa sportowców może doświadczać utrzymujących się zaburzeń sensomotorycznych po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem – jak sugeruje dostępne piśmiennictwo, wykrycie tej podgrupy stanowi wyzwanie, gdy polega się na średnich, statystycznie znaczących różnicach na poziomie grupy.

Nie odnotowano znaczących różnic między grupą ze wstrząśnieniem mózgu a grupą kontrolną podczas testu gwiazdy w różnych punktach czasowych – ani odnośnie do skorygowanej odległości wysięgu w przód, ani odnośnie do wymiaru podobieństwa. Chociaż test gwiazdy jest nowatorskim badaniem klinicznym kontroli postawy, sugerowano, że bardziej funkcjonalne aktywności ruchowe, takie jak zadania związane z chodem, lepiej identyfikują deficyty po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem niż zadania statyczne. Test gwiazdy został użyty w niniejszym badaniu ze względu na jego częste stosowanie w warunkach klinicznych, jego wrażliwość przy innych urazach oraz prospektywny związek z takimi urazami. Test gwiazdy może być jednak niewystarczająco dynamiczny, by stanowić wyzwanie dla sportowców z utrzymującymi się zaburzeniami sensomotorycznymi po wstrząśnieniu mózgu. Podczas wykonywania zadań statycznej kontroli postawy – pod nadzorem klinicysty, w celu oceny zaburzeń równowagi po wstrząśnieniu mózgu – sportowcy typowo wykazują powrót do normalnych wartości w ciągu pięciu dni.

Funkcjonalny test ruchowy do wykrywania zaburzeń sensomotorycznych u sportowców po wstrząśnieniu mózgu - wnioski

Sportowcy amatorzy po wstrząśnieniu mózgu mają w teście gwiazdy podobne wyniki wysięgu w przód (skorygowanego względem długości nogi) i wartości wymiaru podobieństwa co uczestnicy kontrolni w ciągu tygodnia po doznanym w warunkach sportowych wstrząśnieniu mózgu oraz dwa tygodnie po pdg. Jednakże zaburzenia sensomotoryczne mogą być obecne w momencie powrotu sportowców do bardziej dynamicznego i złożonego środowiska, jakim jest sport.

Podczas testu szeregu skoków w grupie po wstrząśnieniu mózgu stosowano większą liczbę strategii korygujących postawę niż w grupie kontrolnej w momencie pozwolenia na powrót do gry, ale już nie dwa tygodnie po powrocie do gry. Mimo znaczących różnic odnośnie do strategii korygujących postawę – stosowanych w grupie po wstrząśnieniu i w grupie kontrolnej, aż do powrotu do gry – w obu grupach odnotowano podobny czas stabilizacji na koniec testu szeregu skoków. Test szeregu skoków może stanowić przydatne dla specjalistów narzędzie kliniczne, pozwalające na badanie cofania się subtelnych zaburzeń sensomotorycznych i związanej z rekonwalescencją gotowości na powrót do gry.

Przyszłe badania longitudinalne, wykorzystujące wymagające funkcjonalne testy ruchowe, takie jak test szeregu skoków, mogą wyjaśnić związek – lub jego brak – między powstrząśnieniowymi zaburzeniami sensomotorycznymi a następującymi później urazami mięśniowo-szkieletowymi kończyn dolnych.

Źródło: Physical Therapy in Sport, Volume 47, January 2021, p. 105–113; doi: 10.1016/j.ptsp.2020.10.012 1466-853X/ © 2020, The Authors Na podstawie licencji CC BY 4.0 (http://creativecommons.org/licenses/ by/4.0/) Adaptacja: Katarzyna Bogiel

Oryginalny tekst badania wraz z pełną bibliografią: www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1466853X20305691