Uczestnictwo w sporcie rok po wstrząśnieniu mózgu - badanie prospektywne z dopasowaną kohortą

Uraz ortopedyczny a powrót do sportu

Dla wielu osób uprawiających sport rekreacyjnie oraz sportowców zawodowych po doznaniu znaczącego urazu ortopedycznego powrót do rywalizacji sportowej na poziomie sprzed urazu stanowi duże wyzwanie^1,2. Na przykład jeden na trzech sportowców (czy to rekreacyjnych, czy wyczynowych) po uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego nie wraca do poziomu rywalizacji sprzed urazu². Dlatego też trenerzy, pracownicy zawodów medycznych i sami sportowcy szczególnie interesują się tym tematem². W ciągu roku po urazie ortopedycznym mogą zadziałać tysiące czynników fizycznych, emocjonalnych, psychologicznych i społecznych wpływających na powrót sportowca do rywalizacji na poziomie sprzed urazu i jego utrzymanie^2,3.

Powrót do sportu po wstrząśnieniu mózgu

Bardzo niewiele wiadomo na temat powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu sportowców amatorów, którzy doznali związanego ze sportem wstrząśnienia mózgu. Uważa się, że około 75% sportowców uniwersyteckich i zawodowych jest gotowych wrócić do sportu w ciągu dwóch tygodni po takim urazie^4,5. Jednakże po powrocie do gry u niektórych sportowców zawodowych do sześciu tygodni po wstrząśnieniu mózgu utrzymuje się tymczasowo obniżona wydajność sportowa (np. niższe wyniki w hokeju i niższe średnie punktów uzyskiwanych w baseballu)^6,7. Na czas potrzebny sportowcowi do powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu, a także na jego utrzymanie po powrocie wpływają liczne czynniki (np. reakcje psychologiczne, opieka fizjoterapeutyczna, opieka medyczna i wsparcie społeczne)^8-10. Dlatego też dla wielu sportowców, którzy doznali wstrząśnienia mózgu związanego ze sportem, ważne jest wyznaczanie sobie za cel powrotu do sportu na takim samym poziomie rywalizacji, w jakim uczestniczyli przed urazem.

Przeanalizowanie czasu potrzebnego sportowcom na powrót do poziomu rywalizacji sprzed wstrząśnienia i oszacowanie odsetka sportowców, którzy po powrocie do sportu rok po wstrząśnieniu nie uczestniczą już na poziomie rywalizacji sprzed urazu stanowi ważny krok ku stworzeniu strategii mogących zapobiegać pourazowej rezygnacji ze sportu.

Celem autorów było oszacowanie czasu, w jakim sportowcy amatorzy po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem otrzymują pozwolenie na powrót do sportu oraz wracają do poziomu rywalizacji sprzed urazu. W zgodzie z informacjami podawanymi w literaturze¹¹ autorzy przewidywali, że większość sportowców po wstrząśnieniu mózgu otrzyma pozwolenie na powrót do sportu w ciągu trzech tygodni od urazu.

Ponadto autorzy starali się oszacować odsetek sportowców amatorów, którzy mimo powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu rok po wstrząśnieniu mózgu nie uprawiali już sportu na tym poziomie. Jako że było to badanie eksploracyjne, nie sformułowano żadnych hipotez a priori.

Metody badania uczestnictwa w sporcie rok po wstrząśnieniu mózgu

Pacjentów ze wstrząśnieniem mózgu rekrutowano poprzez oddział ratunkowy szpitala uniwersyteckiego, który zapewnia opiekę populacji pacjentów o demografii zróżnicowanej pod względem socjoekonomicznym i sportowym. Izolowane wstrząśnienie mózgu związane ze sportem rozpoznawał u pacjentów lekarz medycyny ratunkowej przy zastosowaniu definicji tego urazu i kryteriów diagnostycznych zalecanych w dokumencie „5th Concussion in Sport Consensus Statement”¹².

Autorzy zdefiniowali wstrząśnienie mózgu związane ze sportem jako uraz mózgu doznany podczas rekreacyjnego lub wyczynowego uprawiania sportu w wyniku bezpośredniego uderzenia w głowę, twarz, szyję lub inne miejsce, wywołany siłą impulsywną przeniesioną na głowę i przejawiający się przejściowo zmienionym stanem psychicznym¹².

Badaniem obejmowano pacjentów oddziału ratunkowego w wieku 16-40 lat ze wstrząśnieniem mózgu związanym ze sportem, którzy uprawiali sport niezawodowo (tzn. uczestniczyli w sporcie dla osobistej satysfakcji, a nie dla zysku finansowego). Uczestnicy mogli uprawiać dowolną dyscyplinę sportu. Z badania wykluczano pacjentów, którzy zgłaszali doznanie wstrząśnienia mózgu w ciągu wcześniejszych 12 miesięcy, mieli w wywiadzie w sumie ponad trzy wstrząśnienia mózgu, po obecnym wstrząśnieniu mózgu stracili przytomność na czas dłuższy od minuty, doznali mięśniowo-szkieletowego urazu kończyny dolnej lub problemu fizycznego w ciągu wcześniejszych 12 miesięcy, który skutkował co najmniej 24-godzinami opuszczonego treningu i/lub udziału w zawodach/rozgrywkach licząc od północy po dniu, gdy pojawił się problem, lub wspominali w wywiadzie o zaburzeniach układu przedsionkowego.

Uczestników kontrolnych, którzy nie doznali urazu, dopasowanych pod względem płci, wieku i aktywności rekrutowano z drużyn sportowych działających na uniwersytecie lub w jego okolicy. Do grupy kontrolnej zastosowanie miały te same kryteria wykluczające co do grupy ze wstrząśnieniem mózgu. Uczestników rekrutowano w 20-miesięcznym okresie od stycznia 2017 r. do sierpnia 2018 r.

Uczestnicy poddani byli ocenie w pięciu punktach czasowych:

• w ciągu tygodnia od wstrząśnienia,
• po uzyskaniu pozwolenia lekarskiego na powrót do sportu,
• dwa tygodnie po powrocie do sportu,
• sześć miesięcy po wstrząśnieniu mózgu oraz
• rok po wstrząśnieniu mózgu.

Uczestników kontrolnych (bez wstrząśnienia) poddano ocenie w momencie początkowym, a następnie około dwa tygodnie, cztery tygodnie, sześć miesięcy i rok po początkowej ocenie.

Uczestnicy ze wstrząśnieniem mózgu otrzymali pozwolenie na powrót do sportu od lekarza oddziału ratunkowego, lekarza ogólnego lub lekarza medycyny sportowej, którzy nie byli w żaden sposób związani z niniejszym badaniem obserwacyjnym. Autorzy zdefiniowali pozwolenie lekarskie na powrót do sportu jako pozwolenie na podejmowanie zorganizowanej aktywności sportowej po doznanym wstrząśnieniu mózgu otrzymane od lekarza przez sportowca po wstrząśnieniu mózgu.

Lekarze podejmowali zindywidualizowane decyzje kliniczne na temat wydawania takich pozwoleń przy użyciu kryteriów zależnych od czasu (np. zapewnienie zachowania wymaganego okresu odpoczynku) i/lub innych kryteriów (np. odczekanie określonego czasu bez występowania objawów), które nie były ustandaryzowane. Lekarze zwykle zalecali powrót do pełnej sportowej aktywności przy użyciu stopniowanego protokołu powrotu do sportu, który rozpoczynał się od aktywności aerobowej o niskiej intensywności i niskiej objętości i stopniowo zwiększał objętość i intensywność, by z czasem dojść do aktywności typowej dla danej dyscypliny sportu. 94% uczestników otrzymało pozwolenie na powrót do sportu nie później niż 21 dni po wstrząśnieniu mózgu.

Podczas ocen po sześciu miesiącach i po roku uczestników spytano, czy uczestniczą w dowolnym sporcie, w innej dyscyplinie sportu niż przed wstrząśnieniem, w tej samej dyscyplinie, ale o niższym poziomie rywalizacji niż przed wstrząśnieniem czy też w tej samej dyscyplinie na tym samym lub wyższym poziomie rywalizacji niż przed wstrząśnieniem mózgu¹³. Dla uczestników po wstrząśnieniu mózgu za główną dyscyplinę sportu uznawano tę, podczas uprawiania której doznali oni wstrząśnienia. Podobnie uczestników kontrolnych pół roku i rok po pierwotnej ocenie spytano, czy uczestniczą w jakimkolwiek sporcie, w innej dyscyplinie sportu niż podczas pierwszej oceny, w tej samej dyscyplinie, ale o niższym poziomie rywalizacji niż podczas pierwszej oceny czy też w tej samej dyscyplinie i na tym samym lub wyższym poziomie rywalizacji niż podczas pierwszej oceny. Jeśli podczas rejestracji w badaniu uczestnicy z grupy kontrolnej regularnie uprawiali więcej niż jedną dyscyplinę sportu, proszono ich, by wybrali główną dyscyplinę sportu. Jeśli wizyty kontrolne po sześciu miesiącach i po roku wypadały poza sezonem, uczestników proszono o udzielenie takiej odpowiedzi, jaka byłaby najbardziej adekwatna, gdyby akurat trwał sezon.

Wyniki badania uczestnictwa w sporcie rok po wstrząśnieniu mózgu

Badanie ukończyło pięćdziesięcioro uczestników po wstrząśnieniu mózgu i taka sama liczba uczestników kontrolnych bez wstrząśnienia, dopasowanych pod względem płci, wieku i aktywności. Mediana czasu uzyskania pozwolenia na powrót do sportu po wstrząśnieniu mózgu wyniosła 13 dni. 94% uczestników otrzymało pozwolenie na powrót do sportu nie później niż 21 dni po wstrząśnieniu mózgu (ryc. 1).

Ryc. 1. Czas otrzymania pozwolenia na powrót do aktywności sportowej oraz czas powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem.

Jednakże tylko 10,3% uczestników wróciło do tego czasu do sportu na poziomie rywalizacji sprzed urazu. Średnia czasu powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu po wstrząśnieniu wyniosła około 31 dni. 89,6% uczestników wróciło do sportu na poziomie rywalizacji sprzed urazu nie później niż 40 dni od wstrząśnienia (ryc. 1)

95,8% uczestników wróciło do poziomu rywalizacji sprzed urazu nie później niż 50 dni od wstrząśnienia.

Sześć miesięcy po wstrząśnieniu mózgu 48% uczestników poinformowało, że uprawia tę samą dyscyplinę sportu na poziomie rywalizacji takim samym lub wyższym niż przed wstrząśnieniem, podczas gdy 90% uczestników kontrolnych bez wstrząśnienia nadal brało udział w sporcie na co najmniej takim samym poziomie rywalizacji co na początku badania.

34% grupy po wstrząśnieniu uprawiało tę samą dyscyplinę sportu co przed urazem, ale na niższym poziomie rywalizacji. W grupie kontrolnej bez urazu tylko 6% uczestników było w podobnej sytuacji (tabela 1).

Tabela 1. Uczestnictwo w sporcie na poziomie sprzed urazu po otrzymaniu pozwolenia na powrót do sportu
po wstrząśnieniu mózgu

Uwaga: Poziom 3 – uczestnictwo w tej samej dyscyplinie sportu na takim samym lub wyższym poziomie rywalizacji niż przed zapisem do badania; Poziom 2 – uczestnictwo w tej samej dyscyplinie sportu, ale na niższym poziomie rywalizacji niż przed zapisem do badania; Poziom 1 – uczestnictwo w innej dyscyplinie sportu niż przed zapisem do badania; Poziom 0 – brak uczestnictwa w jakiejkolwiek dyscyplinie sportu.

Rok po wstrząśnieniu mózgu 48% uczestników donosiło o uprawianiu tej samej dyscypliny sportu na tym samym lub wyższym poziomie niż przed wstrząśnieniem mózgu. W grupie kontrolnej, bez wstrząśnienia, 76% uczestników nadal uprawiało tę samą dyscyplinę sportu na tym samym lub wyższym poziomie rywalizacji. 34% uczestników po wstrząśnieniu uprawiało tę samą dyscyplinę, ale na niższym poziomie rywalizacji niż przed wstrząśnieniem, podczas gdy w takiej sytuacji było tylko 10% uczestników z grupy kontrolnej (tabela 1). 8% uczestników po wstrząśnieniu rok po urazie nie uprawiało żadnej dyscypliny sportu.

Żaden ze sportowców z grupy kontrolnej nie wycofał się całkowicie z udziału w sporcie rok po rozpoczęciu badania (tabela 1).

Omówienie wyników badania uczestnictwa w sporcie rok po wstrząśnieniu mózgu

Naukowcy zwykle skupiają się na czasie powrotu do sportu po urazie sportowym, ale niekoniecznie na czasie powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu. W niniejszym badaniu sprawdzono prospektywnie czas wymagany na uzyskanie pozwolenia na powrót do sportu i czas wymagany do powrotu do aktywności na poziomie rywalizacji sprzed urazu wśród sportowców amatorów, którzy zgłosili się na oddział ratunkowy szpitala uniwersyteckiego z powodu wstrząśnienia mózgu związanego ze sportem.

Mediana czasu uzyskania pozwolenia na powrót do sportu wyniosła 13 dni, a czasu powrotu do poziomu rywalizacji sprzed wstrząśnienia mózgu – 31 dni.

Wszyscy sportowcy otrzymali pozwolenie na powrót do sportu (w ciągu 25 dni od wstrząśnienia mózgu), a 97% w ciągu 50 dni powróciło do poziomu rywalizacji sprzed wstrząśnienia. Jednakże sześć miesięcy oraz rok po wstrząśnieniu mózgu około połowy sportowców poinformowało, że nie biorą już udziału w sporcie na poziomie rywalizacji sprzed wstrząśnienia. Uczestnictwo w tej samej dyscyplinie sportu i na tym samym poziomie rywalizacji rok po wstrząśnieniu było inne w grupie po wstrząśnieniu niż w grupie kontrolnej.

Przy czym w grupie po wstrząśnieniu odsetek sportowców na najwyższym poziomie rywalizacji – czyli biorących udział w zawodach na poziomie krajowym i międzynarodowym – przed urazem był większy (46%) niż w grupie kontrolnej (24%), co mogło przyczynić się do takiego wyniku.

W Irlandii młodzieżowi i amatorscy dorośli zawodnicy rugby po doznaniu wstrząśnienia mózgu muszą zachowywać obowiązkowy okres wycofania z aktywności sportowej. Polityka taka wymaga, by młodzieżowi i amatorscy dorośli zawodnicy rugby nie rozpoczynali stopniowego protokołu powrotu do gry przez co najmniej 14 dni od wstrząśnienia. Celem tego zachowawczego okresu rekonwalescencji jest zapewnienie wystarczającego czasu na procesy naprawcze po wstrząśnieniu oraz zminimalizowanie ryzyka powtórnego wstrząśnienia, które jest wysokie podczas uczestnictwa w sportach kontaktowych lub kolizyjnych w pierwszych tygodniach po wstrząśnieniu¹⁷.

Stopniowy protokół powrotu do sportu trwa co najmniej 6 dni i wymaga uzyskania pozwolenia lekarskiego przed powrotem do rywalizacji sportowej. Choć ten wymagany okres wyłączenia z aktywności obowiązuje w Irlandii w odniesieniu do amatorskich zawodników rugby, często zalecają go lekarze opiekujący się także sportowcami innych dyscyplin kontaktowych i kolizyjnych, co mogło wpłynąć na czas uzyskania pozwolenia na powrót do sportu oraz czas powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu stwierdzony w niniejszym badaniu. Stosowanie zależnego od czasu obowiązkowego okresu wyłączenia z aktywności przez lekarzy w niniejszym badaniu może wpływać na możliwość uogólniania jego wyników w odniesieniu do sportowców z krajów, w których podobna polityka nie jest stosowana.

Wszyscy uczestnicy z grupy ze wstrząśnieniem zgłosili się na oddział ratunkowy szpitala uniwersyteckiego po doznaniu wstrząśnienia mózgu związanego ze sportem. Szukanie pomocy w trybie nagłym może wiązać się z większym ryzykiem przedłużonej rekonwalescencji po wstrząśnieniu mózgu w porównaniu ze sportowcami zgłaszającymi się do placówek ochrony zdrowia innego typu, w tym do lekarza opieki podstawowej lub do prywatnych czy uniwersyteckich poradni medycyny sportowej¹⁸. Osoby, które zgłaszają się na oddział ratunkowy po wstrząśnieniu, mogą stanowić kohortę, która nie ma prywatnej opieki zdrowotnej, której nie stać na usługi medyczne zapewniane sportowcom wyczynowym, która ma bardziej nasilone objawy lub też która obawia się poważniejszego urazu mózgu. Pozostaje niejasne, czy to ewentualnie podwyższone ryzyko wydłużonej rekonwalescencji ma zastosowanie do wszystkich przypadków wstrząśnienia mózgu związanego ze sportem na oddziałach ratunkowych, czy też jedynie do pacjentów, którzy szukają opieki w trybie nagłym tylko wtedy, gdy ich objawy wstrząśnienia utrzymują się dłużej, niż się spodziewali. Niezależnie od tego fakt, że wszyscy uczestnicy z niniejszej próby zgłosili się na oddział ratunkowy, może stanowić ważny czynnik modyfikujący rekonwalescencję i powrót do sportu po wstrząśnieniu mózgu. Amatorskie zespoły sportowe w Irlandii rzadko mają lekarza drużyny czy klubu, który zajmowałby się sportowcami po wstrząśnieniu. Podejście takie jest inne niż w liceach, na uniwersytetach czy w sporcie zawodowym w Stanach Zjednoczonych, gdzie sportowiec po urazie ma zapewniony codzienny, a co najmniej cotygodniowy kontakt z klinicystą, takim jak na przykład trener sportowy, który zapewnia bezpośrednią opiekę sportowcom z danego zespołu. W niniejszym badaniu lekarze mogli zachowywać większą ostrożność przy wydawaniu pozwoleń na powrót do sportu, co może odzwierciedlać wzorce praktykowane przez lekarzy zajmujących się sportowcami, z którymi mają nieregularny kontakt po wstrząśnieniu mózgu. Potencjalnie ostrożne decyzje na temat powrotu do sportu mogą częściowo tłumaczyć medianę 31 dni czasu trwania powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu w niniejszym badaniu w porównaniu z innymi badaniami (np. nieograniczony powrót do pełnego uczestnictwa w sporcie po 14 dniach^4,19). Jednakże wśród sportowców na poziomie lokalnym i niewyczynowym, którzy nie mają dostępu do natychmiastowej opieki medycznej na boisku ani do codziennych usług medycznych i rehabilitacyjnych po wstrząśnieniu mózgu obserwowano podobny czas powrotu do poziomu sprzed urazu²⁰. W grupie po wstrząśnieniu w porównaniu z grupą kontrolną odsetek sportowców nieuczestniczących w sporcie na poziomie sprzed urazu sześć miesięcy (52% vs 10%) i rok po urazie (52% vs 24%) był znacząco większy.

Ustalenia te częściowo pozostają w zgodzie z ograniczoną dostępną literaturą przedmiotu na temat udziału w sporcie rok po doznanym wstrząśnieniu mózgu. W sporcie zawodowym wśród zawodników National Football League (NFL) i National Hockey League (NHL) występowały znacząco wyższe odsetki odejścia ze sportu (NFL) i niższe odsetki uczestnictwa (NHL) rok po wstrząśnieniu mózgu niż wśród sportowców, którzy nie doznali urazu^21,22. A 8% próby sportowców uniwersyteckich obu płci zaprzestało uczestnictwa w sporcie rok po doznaniu wstrząśnienia mózgu z powodu kolejnego wstrząśnienia i/lub utrzymywania się objawów²³.

Jednakże odsetek zawodowych sportowców z English Premier League (EPL), Major League Soccer (MLS) czy Major League Baseball (MLB) nadal uczestniczących w tych ligach sportowych rok po wstrząśnieniu mózgu nie różnił się znacząco od odsetka wśród zawodników bez wstrząśnienia mózgu^7,24. Podobieństwo ustaleń niniejszego badania z ustaleniami badań nad zawodowymi zawodnikami sportów kolizyjnych (NFL i NHL)^21,22, większe niż w przypadku zawodników sportów kontaktowych (EPL, MLS i MLB)^7,24 rok po wstrząśnieniu mózgu może tłumaczyć odsetek sportowców uprawiających dyscypliny kolizyjne w niniejszym badaniu oraz odsetek rezygnacji ze sportu z powodu urazu wśród sportowców takich dyscyplin.

Około połowa sportowców amatorów rok po wstrząśnieniu nie uczestniczyła w sporcie na poziomie rywalizacji sprzed urazu, mimo że wcześniej niemal wszyscy sportowcy powrócili do tego poziomu w ciągu pierwszych dwóch miesięcy po urazie. Wyjaśnieniem tego głównego ustalenia mogą być reakcje psychologiczne sportowców na uraz i na powrót do sportu po urazie. Na przykład sportowcy amatorzy, którym udało się powrócić do sportu na poziomie rywalizacji sprzed urazu rok po urazie więzadła krzyżowego przedniego wykazują większy poziom psychologicznej gotowości i motywacji, by osiągnąć poziom sprzed urazu, a także mniej obawiają się ponownego urazu niż ci, którym się to nie udało^2,27. Brak udziału w sporcie na poziomie rywalizacji sprzed wstrząśnienia mózgu sześć miesięcy oraz rok po urazie mimo początkowego powrotu do poziomu rywalizacji sprzed urazu można przypisać trzem czynnikom: niechęci do wchodzenia w kontakt fizyczny po powrocie do trenowania i zawodów, ogólniej obawie przed ponownym urazem podczas uczestnictwa w sporcie kolizyjnym lub kontaktowym oraz lękowi przed nieznanymi, ale postrzeganymi negatywnie długoterminowymi skutkami wstrząśnienia mózgu.

Reakcje emocjonalne i psychologiczne na wstrząśnienie stanowią modyfikowalne czynniki kontekstowe i podkreślają potrzebę, by postępowanie po wstrząśnieniu mózgu obejmowało aktywne strategie radzenia sobie oraz zapewniało wsparcie społeczne.

Nawet po powrocie do sportu i do poziomu rywalizacji sprzed urazu po wstrząśnieniu mózgu (gdy postrzegana potrzeba dalszego postępowania terapeutycznego może być niska) sportowcy, którzy wcześniej mieli problemy związane ze zdrowiem psychicznym²⁸, którzy obawiają się ponownego urazu²⁵ i/lub długoterminowych konsekwencji wstrząśnienia²⁶, mogą być mniej skłonni do utrzymywania uczestnictwa na poziomie rywalizacji sprzed urazu, jeśli nie otrzymują niezbędnego wsparcia społecznego^29,30.

Badanie niniejsze ma kilka ograniczeń. Nie odnotowano liczby spełniających wymagane kryteria uczestników, którzy odmówili udziału w badaniu. Dlatego autorzy nie mogli ustalić wielkości ewentualnego błędu selekcji próby. Podczas pierwszej oceny w grupie sportowców po wstrząśnieniu większa liczba osób niż w grupie kontrolnej stwierdzała, że przed urazem uczestniczyła w sporcie na najwyższym poziomie rywalizacji. Ze względu na konkurencyjny charakter amatorskiego sportu wyczynowego powrót na krajowy czy międzynarodowy poziom rywalizacji po urazie stanowi większe wyzwanie niż powrót do aktywności na poziomie regionalnym czy okręgowym – jest to ewentualny czynnik mylący.

Zebrane dowody sugerują, że niektórzy sportowcy narażeni są na zwiększone ryzyko dalszych mięśniowo-szkieletowych urazów kończyny dolnej do roku po wstrząśnieniu mózgu w porównaniu z ryzykiem występującym w grupie kontrolnej. Mimo podłużnego charakteru niniejszego badania niemożliwe było utrzymywanie regularnego nadzoru nad urazami sportowców w grupie po wstrząśnieniu i w grupie kontrolnej. Większy odsetek sportowców po wstrząśnieniu w niniejszym badaniu mógł doświadczyć mięśniowo-szkieletowego urazu kończyny dolnej w miesiącach po powrocie do sportu w porównaniu z grupą kontrolną, co mogło wpłynąć na ich poziom uczestnictwa w sporcie i rywalizacji rok po wstrząśnieniu mózgu. W niniejszym badaniu nie oceniano psychologicznej gotowości do powrotu do sportu, która wiąże się z powrotem do poziomu rywalizacji sprzed urazu po innych urazach ortopedycznych^2,3.

Nie pytano także sportowców o przyczyny nieuczestniczenia w sporcie na poziomie sprzed urazu sześć miesięcy ani rok po wstrząśnieniu mózgu. Dlatego nie wiadomo, czy na związek między wstrząśnieniem a brakiem uczestnictwa w sporcie na poziomie sprzed urazu podczas kolejnego roku nie wpływają czynniki niezwiązane ze wstrząśnieniem. Poza tym badanie niniejsze nie miało na celu oceny opieki zdrowotnej i rehabilitacji otrzymywanej przez sportowców po wstrząśnieniu mózgu ani ich wpływu na wyniki ostre, podostre i długoterminowe.

Wnioski z badania uczestnictwa w sporcie rok po wstrząśnieniu mózgu

Sportowcy amatorzy, którzy zgłosili się na oddział ratunkowy szpitala uniwersyteckiego po wstrząśnieniu mózgu związanym ze sportem, otrzymali pozwolenie na powrót do aktywności sportowej średnio 13 dni od urazu i wrócili do poziomu rywalizacji sprzed urazu średnio 31 dni od wstrząśnienia.

Rok po wstrząśnieniu tylko 48% sportowców z grupy po wstrząśnieniu nadal uprawiało tę samą dyscyplinę sportu na poziomie rywalizacji sprzed urazu (lub wyższym). Natomiast w grupie kontrolnej aż 76% uczestników nadal uczestniczyło w sporcie na co najmniej takim samym poziomie rywalizacji co w momencie zapisywania się do badania, co może częściowo wiązać się z faktem, że w próbie po wstrząśnieniu wyjściowy odsetek sportowców wyczynowych był wyższy.

Ważnym obszarem przyszłych badań może być identyfikowanie sportowców, którzy są bardziej narażeni na spadek z poziomu uprawianego sportu sprzed urazu rok po wstrząśnieniu mózgu.

Źródło: Journal of Science and Medicine in Sport. 2021; 24: 561-566.

© 2021 The Authors Adaptacja: Katarzyna Bogiel

Na podstawie licencji CC BY (http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)