Czym jest układ glimfatyczny?

W 2013 roku naukowcy odkryli efektywny system drenażowy w mózgu. Okazało się, że w obrębie całego mózgu naczyniom krwionośnym towarzyszą drobne kanały, którymi transportowane są odfiltrowane substancje odpadowe z tkanki śródmiąższowej.

Wewnętrzne ściany kanałów zbudowane są głównie z komórek śródbłonka i komórek mięśni gładkich. Ściany zewnętrzne zbudowane są z wypustek astrocytów zwanych stopami końcowymi, które zawierają kanały wodne zwane akwaporynami.

Astrocyty stanowią największą grupę komórek glejowych. Nowo odkryty system nazwano "układem glimfatycznym" – nazwa ta nawiązuje do gleju i układu chłonnego.

Ośrodkowy układ nerwowy i limfa

Do niedawna uważano, że ośrodkowy układ nerwowy nie ma własnego układu limfatycznego, a obwodowy układ limfatyczny kończy się w okolicach gardła pierścieniem Waldeyera, który utworzony jest przez migdałki, tkankę limfoidalną i węzły chłonne zlokalizowane w odcinku szyjnym, u podstawy czaszki.

Od poziomu opony twardej nie byłoby układu limfatycznego. Bariera krew–mózg (ryc. 2) i bariera krew–płyn mózgowo-rdzeniowy były postrzegane w warunkach fizjologicznych jako granice nie do pokonania; były one przepuszczalne jedynie dla kilku substancji.

Założono, że usuwanie odpadowych produktów przemiany materii odbywa się na poziomie poszczególnych komórek, a płyn mózgowo-rdzeniowy miał odpowiadać układowi limfatycznemu.

Powstawało więc pytanie: w jaki sposób wysoce aktywny metabolicznie ośrodkowy układ nerwowy usuwa wytworzone przez siebie substancje odpadowe i toksyny?