Leczenie przeprostu kolana w chodzie poudarowym – przegląd systematyczny

Wprowadzenie

Udar jest globalnym problemem zdrowotnym. W 2016 r. na całym świecie doszło do około 13,7 mln przypadków udaru. Szacuje się, że światowa populacja osób po udarze liczy 80,1 mln¹. W ostatnich dwóch dekadach obserwuje się wzrost liczby osób, które przeżyły udar². Dla każdego, kto doznał udaru, ważnym aspektem powrotu do zdrowia jest rehabilitacja³. Pośród wszystkich możliwych celów rehabilitacji po udarze odzyskanie możliwości chodzenia znajduje się wysoko w hierarchii ważności większości pacjentów poudarowych⁴.

Pacjenci poudarowi wykazują znaczące różnice we wzorcach chodu, w zależności od zachowanej funkcji i ciężkości upośledzenia sensomotorycznego⁵. Jedną ze zmian, jaka może być obecna w chodzie poudarowym, jest przeprost stawu kolanowego w porażonej kończynie podczas fazy podparcia⁶. Przeprost kolana znany jest również pod nazwą „genu recurvatum” i charakteryzuje się przechodzeniem wektora siły reakcji podłoża przed kolanem, co skutkuje pełną (0º) lub jeszcze większą ekstensją stawu kolanowego⁷. Przeprost kolana stanowi progresywną deformację powodującą niepełnosprawność, która upośledza prędkość chodu, zmniejsza jego skuteczność, zwiększa zużycie energii podczas chodzenia i może wywoływać lub wiązać się z bólem stawu kolanowego^8-10. Ponadto przeprost kolana może powodować asymetrię chodu, a przez to dawać niekorzystny efekt estetyczny. Asymetryczny wzorzec chodu ogólnie skutkuje zwiększonym czasem trwania fazy przenoszenia porażonej kończyny¹¹. Przeprost kolana występuje u 20-68% chodzącej populacji osób po udarze^7,8,12,13.

W literaturze naukowej donoszono o szeregu interwencji stosowanych w leczeniu przeprostu stawu kolanowego w chodzie poudarowym. W roku 2010 Bleyenheuft i wsp.⁷ przeprowadzili przegląd systematyczny badający interwencje leczące przeprost kolana u osób dorosłych z porażeniem połowiczym. Donosili oni o skuteczności metod reedukacji (elektrostymulacja funkcjonalna [FES] i feedback elektrogoniometryczny), leczenia chirurgicznego i leczenia ortotycznego. Od roku 2010 opublikowane zostały także badania donoszące o innych metodach leczenia, takich jak trening proprioceptywny i interwencje wpływające na spastyczność mięśni kończyny dolnej^12,15,16. Jednakże specjaliści ochrony zdrowia nie mieli jak dotąd jasności w kwestii preferowanych metod leczenia. Dlatego też celem niniejszego badania było przeprowadzenie systematycznego przeglądu literatury naukowej, aby umożliwić wyklarowanie się preferowanego sposobu leczenia przeprostu kolana w chodzie poudarowym.