Dysfunkcja dna miednicy - zastosowanie narzędzi wspomagających rozluźnienie mięśni Kegla

Aby zrozumieć, jak może dochodzić do dysfunkcji mięśni dna miednicy, przyjrzyjmy się im bliżej. Mięśnie te przypominają rozwieszony w miednicy hamak. Podtrzymują znajdujące się w miednicy narządy, pęcherz i odbytnicę. Dno miednicy, czyli przepona miednicy, zbudowane jest z włókien takich mięśni jak dźwigacz odbytu czy mięsień guziczny oraz powiązanej tkanki łącznej rozpościerającej się poniżej miednicy.

Dno miednicy oddziela znajdującą się nad nim jamę miednicy od położonego poniżej rejonu krocza. Dno miednicy stanowi dolną granicę jamy miednicy mniejszej. Jednocześnie jest ono granicą górną krocza. Poniżej dno miednicy przechodzi w trójkąt odbytniczy. Mięśnie dna miednicy stanowią bardzo szeroką bazę mięśniową i wykonują złożone zadania. Na przykład muszą się napinać, kiedy chodzimy, by nie doszło do opróżnienia pęcherza. Rozluźniają się podczas stosunku seksualnego, a także podczas oddawania stolca. Co ważne, jedna część mięśnia może się napinać, podczas gdy druga się rozluźnia.

Główne funkcje mięśni dna miednicy to:

• podtrzymywanie narządów wewnętrznych znajdujących się w miednicy, np.: pęcherza, jelit, macicy;
• zapewnianie kontynencji moczu i stolca, jako że wchodzą w skład zwieracza cewki moczowej i odbytu;
• ułatwianie porodu poprzez stawianie oporu kierunkowego podczas zstępowania części przodującej i sprawianie, że płód obraca się do przodu, by przejść przez obręcz miedniczną.

Czym jest dysfunkcja dna miednicy?

Jest to nieneurogenne nieskoordynowane działanie umięśnienia dna miednicy. U pacjentki z tym zaburzeniem pęcherz się kurczy i mięśnie się otwierają, ale pozostają w skurczu. Nie pracują właściwie. Otwierają się i dochodzi do mikcji, ale prowadzi to do dokuczliwych objawów.

Do wielu symptomów dysfunkcji dna miednicy zalicza się m.in.:

• ból miednicy, ból podczas stosunku (dyspareunia),
• ból i skurcze pochwy (waginizm),
• ból pomiędzy pochwą a odbytnicą oraz samego odbytu (proctalgia),
• ból dołu pleców,
• częste oddawanie moczu i naglące parcie na pęcherz,
• zaparcia,
• bolesne wypróżnienia,
• zmniejszony przepływ moczu.

Dysfunkcja dna miednicy — znaczenie kliniczne

Uszkodzenia dna miednicy nie tylko przyczyniają się do nietrzymania moczu, mogą też prowadzić do wypadania organów miednicy. Mamy z tym do czynienia, gdy taki organ wgłębia się do pochwy lub nawet poza nią.

Ćwiczenia dna miednicy

Ćwiczenia dna miednicy, mające na celu wzmocnienie ich, nazywane są czasem ćwiczeniami mięśni Kegla – od nazwiska położnika, który je opracował. Inna ich nazwa to trening mięśni dna miednicy.

Zastosowanie różnych narzędzi wspomagających rozluźnienie dna miednicy

Biofeedback pomaga w ćwiczeniach dna miednicy

Jest to technika pomagająca pacjentkom upewnić się, czy trenują właściwe mięśnie. W tym celu na czas wykonywania ćwiczeń dna miednicy umieszczane jest w pochwie niewielkie urządzenie. Wykrywa ono, kiedy mięśnie się napinają lub rozluźniają i przekazuje wizualną informację na temat ich działania. Pomaga to pacjentce zrozumieć ruchy mięśni i poprawić ich koordynację.

Około 75% osób z dysfunkcją dna miednicy odczuwa znaczącą poprawę dzięki zastosowaniu biofeedbacku. Jego zaletą jest to, że może dawać korzyści pacjentkom, które doświadczają trudności z powodu efektów ubocznych leków. Wielu kobietom pomaga terapia podstawowa, ale potrzebują biofeedbacku jako terapii uzupełniającej, a nie jako jedynego sposobu leczenia. I to jest najlepsze wykorzystanie tej metody terapeutycznej. Wymaga jednak dużo pracy, leczenie dna miednicy przy pomocy biofeedbacku i nauka kontrolowania tych mięśni może potrwać wiele tygodni.

Perineometr motywuje do ćwiczeń mięśni Kegla

Jest to urządzenie pneumatyczne, które mierzy ciśnienie w pochwie i motywuje kobiety do wykonywania ćwiczeń dna miednicy.

Pacjentka umieszcza w pochwie czujnik, który jest połączony gumową rurką z manometrem. Prosimy pacjentkę o maksymalne napięcie mięśni i dzięki odczytowi szacujemy, czy skorzystałaby ona na wzmocnieniu mięśni pochwy przy pomocy ćwiczeń Kegla. Wymagany jest nadzór, by upewnić się, że dokonujemy pomiaru skurczów mięśni dna miednicy, a nie tłoczni brzusznej.

Stożki dopochwowe ułatwiają wykonywanie skurczów mięśni dna miednicy

Stożki dopochwowe ułatwiają wykonywanie skurczów, umieszcza się je w pochwie nad poziomem umięśnienia dna miednicy.

Skurcze tych mięśni są konieczne, by zapobiec wypadnięciu stożka z pochwy. Zwykle zaleca się przeprowadzanie 15-minutowych sesji dwa razy dziennie. Stożki dopochwowe to małe ciężarki, które można umieszczać w pochwie, by wspomóc ćwiczenia mięśni dna miednicy. Do ich zalet należy łatwość używania oraz krótki codzienny czas zaangażowania, co w sumie może oznaczać rzadszą rezygnację z ćwiczeń.

Wibrujące kulki gejszy (np. smartballs) ćwiczą dno miednicy

Kulki gejszy umieszcza się w pochwie, każdy ruch kobiety powoduje wibracje metalowych elementów znajdujących się w środku takiej kulki. To stymuluje mięśnie pochwy, masuje i ćwiczy dno miednicy. Używanie wibrujących kulek gejszy poprawia napięcie mięśni i zwęża pochwę. Kulki pokryte są bezpiecznymi elastomerami, które zapewniają trwałość i łatwość czyszczenia.

Kegelcisor wzmacnia efekty ćwiczenia mięśni Kegla

Jest to jeden z pierwszych cylindrycznych produktów zaprojektowanych w celu wzmocnienia efektów ćwiczeń mięśni Kegla, które przeciwdziałają nietrzymaniu moczu. Narzędzie to należy umieścić w pochwie, a następnie napinać mięśnie dna miednicy.

Sztanga Betty (Betty Dodson’s Barbell) pomaga w ćwiczeniach mięśni dna miednicy

Sztanga Betty to praktyczne narzędzie do ćwiczeń podobne do Kegelcisora.

Natural Contours – trenażer mięśni Kegla firmy Énergie

Jest to smukły i skuteczny trenażer mięśni dna miednicy o ergonomicznym kształcie. Nie jest wykonany z metalu, tylko z ciężkiego plastiku pokrytego powłoką. Po obu stronach jest zakończony dwoma zaokrągleniami o różnych rozmiarach. Używanie trenażera jest bezpiecznym sposobem utrzymania napięcia mięśnia łonowo-guzicznego przed i po porodzie, a także po menopauzie.

Pessar kostkowy na problemy z oddawaniem moczu

Wykonany jest z silikonu, stosuje się w wypadku kłopotów z oddawaniem moczu, do leczenia przypadków obniżenia pochwy i macicy. Ma otwory, dzięki czemu nie powoduje odleżyn. Lekarz musi dobrać odpowiedni rozmiar pessara.

Dysfunkcja dna miednicy — uwaga końcowa

Istnieją także inne terapie dysfunkcji dna miednicy, w tym techniki zmniejszania bólu, leczenie układu mięśniowo-szkieletowego, terapia manualna, terapia punktów spustowych, stabilizacja rdzenia, wewnętrzny masaż krocza, trening pęcherza i jelit oraz kształtowanie wzorców i prawidłowych nawyków oraz sposobów ich utrzymywania, modyfikacja diety, nauka przyjmowania właściwej postawy i techniki relaksacyjne. Pomocna może być także autohipnoza.

Jednym z głównych czynników prowadzących do pogorszenia objawów dysfunkcji dna miednicy wydaje się stres. Mięśnie się napinają, podobnie jak w napięciowym bólu głowy. Pomocnymi strategiami są joga i tai-chi.

Główną przyczyną dysfunkcji dna miednicy u kobiet są ciąża i poród. Ponieważ ponad 30% kobiet w wieku rozrodczym cierpi na tę utrudniającą życie i krępującą dolegliwość, w ramach profilaktyki powinno się proponować trening mięśni dna miednicy wszystkim kobietom w pierwszej ciąży.